H proponisi odigei se apisteyta pragmata

ΠΟΝΟΣ – ΥΠΟΜΟΝΗ (Π. ΚΑΛΛΙΣΤΡΑΤΟΣ ΛΥΡΑΚΗΣ – ΓΙΑΤΙ Ο ΠΟΝΟΣ ΣΤΗ ΖΩΗ ΜΑΣ;)

Η παρουσία του πόνου στη ζωή μας
Οποιοδήποτε αξίωμα, όσα χρήματα, οσεσδήποτε επιστημονικές γνώσεις και αν κατέχει ο άνθρωπος δεν μπορεί να αποφύγει τις θλίψεις στη ζωή του. Είναι αδύνατο η θλίψη να μη χτυπήσει την πόρτα κάθε σπιτιού είτε είναι πολυτελές μέγαρο είτε φτωχή καλύβα.
Που θα στρέψει ο άνθρωπος το βλέμμα του και δεν θα αντικρύσει τον πόνο ; Πουθενά. Το βεβαιώνουν τα νοσοκομεία, τα ποικίλα θεραπευτήρια, τα άσυλα του πόνου κλπ. Αμέτρητες οι ασθένειες, αμέτρητοι οι ασθενείς. Υποφέρουν και μαζί τους υποφέρουν και οι οικείοι τους. Τη μεγαλύτερη όμως θλίψη τη φέρνει ο θάνατος.
Βέβαια υπάρχουν ένα σωρό άλλα γεγονότα στη ζωή μας τα οποία μπορούν να μας προκαλέσουν πόνο. Χρεοκοπίες, αποτυχίες στο γάμο, συκοφαντίες, φτώχια, ανεργία, οικογενειακά προβλήματα κλπ. Κλαίνε οι γονείς για το θάνατο του μονάκριβου παιδιού. Κλαίνε τα παιδιά διότι στερήθηκαν τη στοργική μητέρα τους. Κλαίει η σύζυγος διότι απέτυχε στην εκλογή συντρόφου διότι είναι μέθυσος, άσωτος, χαρτοπαίκτης. Διότι συμπεριφέρεται απέναντί της με τρόπο βάρβαρο, τυραννικό και απάνθρωπο. Πονάει ο σύζυγος διότι η γυναίκα του αποδεικνύεται φιλόνικος, γλωσσώδης, σπάταλη, που δεν έχει το νου στο νοικοκυριό, αλλά στους χορούς, τις διασκεδάσεις, τις κρουαζιέρες, τις ατελείωτες δεξιώσεις, τα χαρτιά, τη μόδα. Πονούν και οι δύο διότι τα παιδιά τους είναι κακότροπα, ανήθικα και ατίθασα.
Για τις ευαίσθητες ψυχές ο πόνος είναι περισσότερο οξύς και οδυνηρός και έχει αντίκτυπο και στο σώμα: στομαχικές διαταραχές, αϋπνίες, άγχη, έλλειψη ψυχικής γαλήνης. Ακόμη και η σκέψη, το συναίσθημα και η θέληση υφίστανται τις συνέπειες της θλίψης.
Στις ώρες αυτές του πόνου μας κυριεύει αθυμία, μελαγχολία, δειλία, ταραχή και μεγάλη λύπη. Πολλές φορές ο Δαβίδ στενάζει, όπως π.χ. στο ΝΔ΄ψαλμό: «Η καρδιά μου στα βάθη μου έχει κυριευθεί από ταραχή και αγωνία. Φόβος και τρόμος και δειλία παραλύουν τις δυνάμεις μου μπροστά στον κίνδυνο του θανάτου που πλησιάζει. Σκοτάδι αθυμίας και φρίκης σκεπάζει τα μάτια μου και δεν βλέπω καμιά διέξοδο γύρω μου». Σε παρόμοια περίπτωση ο μεγάλος και ατρόμητος προφήτης Ηλίας, όταν τον κατεδίωκε η Ιεζάβελ, είπε στο Θεό: «Πάρε την ψυχή μου Κύριε. Στείλε μου τη λύτρωση του θανάτου» (Γ’ Βασιλ. ΙΘ’ 4). Το ότι η ανθρώπινη φύση είναι ασθενής και κάμπτεται στις μεγάλες δοκιμασίες της ζωής, μας το φανέρωσε και ο ίδιος ο θεάνθρωπος Κύριος λέγοντας στον κήπο της Γεθσημανή: «Καταλυπημένη είναι η ψυχή μου μέχρι σημείου που να κινδυνεύω να πεθάνω από τη λύπη» (Ματθ. ΚΣΤ΄38).
Ωστόσο ο άνθρωπος είναι πλασμένος για τη χαρά και το πλήρωμα της χαράς του επιφυλάσσει ο Θεός στον ουρανό. Όμως σ’ αυτό τον κόσμο συνήθως η χαρά είναι ζυμωμένη με τη λύπη. Το είχαν διαπιστώσει και οι αρχαίοι μας πρόγονοι και γι’ αυτό έλεγαν: «Παράδοξο πράγμα να βρει κανείς άνθρωπο που σε όλη του τη ζωή να είναι ευτυχισμένος» (Τέρας, ει τις δια παντός του βίου ηυτύχησεν). Για τη συντριπτική πλειοψηφία των οδοιπόρων αυτής της ζωής ισχύει ο κανόνας της θλίψης, της δοκιμασίας, του πόνου, των δακρύων. Γι’ αυτό και η ζωή παρουσιάζεται ως ένα κρεμμύδι, που όσο περισσότερο το ξεφλουδίζει ο άνθρωπος τόσο περισσότερο δακρύζει. Δυστυχώς τα βάσανα πολλές φορές γίνονται βουνά αβάσταχτα που πλακώνουν τον άνθρωπο, τον λυγίζουν, τον γονατίζουν και τον κάνουν να μελαγχολεί. Έτσι χάνει τη χαρά και της παρούσας ζωής αλλά και της άλλης (εάν δεν κρατήσει σωστή στάση απέναντι στον πόνο).

Οι Ψευδολύσεις της φυγής
Τι λοιπόν πρέπει να κάνει ο άνθρωπος ; Εάν θελήσει με τις δικές του δυνάμεις ή τα πλούτη του να αντιμετωπίσει τον πόνο, θα ματαιοπονεί. Πριν όμως δούμε τι πρέπει να κάνει, ας δούμε την τακτική που ακολουθούν οι πολλοί.
(α) Ταξίδια: Πολλοί ακολουθούν την τακτική της φυγής. Αλλάζουν παραστάσεις. Όμως τα ταξίδια δεν μπορούν να κάνουν τον άνθρωπο να ξεχάσει για πάντα. Επίσης τα ταξίδια δεν είναι προσιτά σε όλους (κόστος, χρόνος, σωματική κατάσταση, υποχρεώσεις). (β) Διασκεδάσεις: Αυτοί οι άνθρωποι προσπαθούν με τα γέλια, το ποτό, ίσως τα ναρκωτικά και άλλες διασκεδάσεις να ναρκώσουν τα νεύρα του πόνου. Όταν όμως περάσουν αυτά, ενοχλούνται πιο έντονα από τον πόνο. (γ) Διάβασμα: πράγματι η μελέτη βιβλίων βοηθάει. Όμως όταν το μυαλό επιστρέφει στην καθημερινότητα, ο πόνος καταλαμβάνει την ψυχή.
Οι παραπάνω μέθοδοι δεν έχουν ουσιαστικό αποτέλεσμα διότι ο άνθρωπος δεν είναι μόνο νους ή μόνο αισθήσεις. Κυρίως και προπαντός είναι καρδιά που αισθάνεται. Αν παρομοιάσουμε το νου με ποτάμι, τότε η καρδιά είναι η πηγή από την οποία αυτό πηγάζει. Όσο και αν θελήσουμε να θολώσουμε τα νερά, με άλλες εικόνες και παραστάσεις, στο τέλος τα νερά θα ξεθολώσουν και ο πόνος που προέρχεται από την πηγή θα μεγαλώσει. Γι’ αυτό όπως έλεγε και ο Ιώβ «Παρακλήτορες κακών πάντες» (Ιώβ ΙΣΤ΄ 2), δηλαδή όλοι είναι παρηγορητές κακών, που αυξάνουν τον πόνο. Οι παραπάνω συμβουλές δεν έχουν ουσιαστικό αποτέλεσμα.
Υπάρχει τελικά λύση στη θλίψη ; Ναι υπάρχει ! Για να λυτρωθεί ο άνθρωπος από τον πόνο και να εξέλθει νικητής απαιτείται να οπλισθεί με μια άλλη δύναμη, πολύ ανώτερη από τη δική του. Η δύναμη αυτή είναι η δύναμη της ΠΙΣΤΗΣ. Μόνο η χριστιανική πίστη μπορεί να εισχωρήσει στην πηγή του πόνου και να αναπαύσει το πνεύμα.

Η αιτία του πόνου
Γιατί να πονώ και να υποφέρω; Γιατί τόσο πολύ εμένα με τιμωρεί ο Θεός; Η απάντηση δεν είναι πάντα εύκολο να δοθεί. Όπως λέει ο Απ. Παύλος: «Τις γαρ έγνω νουν Κυρίου; Ή τις σύμβουλος αυτού εγένετο; Ως ανεξερεύνητα τα κρίματα αυτού και ανεξιχνίαστοι αι οδοί αυτού» (Ρωμ. ΙΑ΄ 34, 33), δηλαδή ποιος γνώρισε τη σκέψη και τις βουλές του Κυρίου; Ή ποιος έγινε σύμβουλός τους; Πόσο υπερβαίνουν την ανθρώπινη έρευνα οι κρίσεις και οι αποφάσεις Αυτού, και πόσο είναι αδύνατο στο νου του ανθρώπου να παρακολουθήσει τις αγαθές μεθόδους του Θεού, με τις οποίες σώζει τους ανθρώπους. Σε πολλά ερωτήματα ο άνθρωπος βρίσκει απάντηση: γιατί πεινώ; Διότι δεν έφαγα. Γιατί νυστάζω; Διότι δεν κοιμήθηκα.
Γιατί όμως πονώ ;
Οι ορθολογιστές και υλιστές απαντούν ότι ο πόνος προειδοποιεί τον άνθρωπο πως κάτι κακό συμβαίνει στον οργανισμό του. Έτσι μπορεί ο άνθρωπος να λάβει τα μέτρα του. Η απάντηση αυτή δεν ευσταθεί. Αν η αποστολή του πόνου ήταν αυτή τότε γιατί η προειδοποίηση αυτή γίνεται σχεδόν πάντα όταν ο κίνδυνος είναι μικρός και σπανιότατα, όταν είναι μεγάλος; Π.χ. εγκεφαλικά, καρκίνος κλπ.
Ο άνθρωπος δημιουργήθηκε από το Θεό χαρούμενος και όχι θλιμμένος. Εάν δεν παρέβαινε την εντολή η παραδεισένια ζωή θα συνεχιζόταν δια μέσου των αιώνων. Η υπακοή του στο Θεό και το θέλημά Του, θα διατηρούσε συνεχώς, χωρίς θλίψεις και προβλήματα, την πορεία της ζωής του. Όμως μετά την παρακοή, δίκαια έλαβε το μισθό του: θλίψεις και πόνοι. Πολλές φορές μάλιστα ο άνθρωπος τα βάζει με το Θεό. Ο σοφός Σολομών λέει σχετικά: «Αφροσύνη ανδρός λυμαίνεται τας οδούς αυτού, τον δε Θεόν αιτιάται τη καρδία». Δηλαδή η ανοησία και η απερισκεψία γίνονται πολλές φορές η αιτία να συμβαίνουν στον άνθρωπο πειρασμοί, στενοχώριες και συμφορές. Και αντί ο άνθρωπος να τα βάλει με τον εαυτό του τα βάζει με το Θεό ! Αντί να κλάψει και να συντριβεί και να μετανοήσει και να ζητήσει το έλεος του Θεού, με αναίδεια και προκλητικότητα τα βάζει με το Θεό.
Όμως «Ο Θεός απείραστος εστί κακών, πειράζει δε αυτός ουδένα» (Ιακ. Α΄ 13). Ο Θεός ποτέ δεν είναι δυνατόν να πειρασθεί από κάτι κακό και πονηρό, γι’ αυτό και ποτέ δεν γίνεται αιτία να προκαλέσει πειρασμό και θλίψη στους άλλους. Ο Θεός οποιαδήποτε δοκιμασία και αν επιτρέψει στον άνθρωπο, αποβλέπει να τον καταστήσει δόκιμο αθλητή, άξιο να στεφανωθεί. Ακόμα και στις περιπτώσεις που εμείς φταίμε, Τον βλέπουμε να ζητάει να βγάλει από το πικρό γλυκύ. Μας αφήνει για ένα διάστημα να κλάψουμε και να καταλάβουμε τα λάθη μας. Μόλις όμως περάσει λίγος καιρός, κατά τρόπο θαυμαστό και θείο φέρνει έτσι τα πράγματα ώστε ο πόνος μας να βγάλει καλό. Μεταβάλλει την περίοδο της θλίψης σε ευκαιρία πολύτιμη, σε σχολή πνευματική, επιζητώντας να μας μορφώσει για την αιωνιότητα. Χρησιμοποιεί τον πόνο ως τον πλέον πεπειραμένο παιδαγωγό για να μας διδάξει αλήθειες, που με άλλο τρόπο δεν θα μπορούσαμε να διδαχθούμε. Για να ανακαλύψουμε τη σπίθα της καλής διάθεσης της ψυχής μας, που κάπου είναι κρυμμένη και σκεπασμένη κάτω από τις βιοτικές μέριμνες και κοσμικές ενασχολήσεις μας. Οι μαλακωμένες από τον πόνο ψυχές είναι σαν τα περιστέρια: έτοιμες να πετάξουν προς το Θεό. Να γίνουν καλύτερες. Να προοδεύσουν στην αρετή. Υπάρχουν όμως και ψυχές που είναι σαν τα βατράχια. Σκληρύνονται από τον πόνο και αρχίζουν την κτηνώδη ζωή, όπως τα βατράχια βουτούν στη λάσπη της λίμνης. Εμείς τι απ’ τα δύο θέλουμε να είμαστε; Αν αγωνιζόμαστε να είμαστε περιστέρια τότε να μη φοβόμαστε. Εύκολα θα πετάμε όταν τα βήματα του πόνου ακουστούν. Εύκολα θα καταφεύγουμε στο Θεό. Και εκεί θα βρίσκουμε τη χαρά, την ειρήνη και την παρηγοριά.

Ο Σκοπός του Πόνου
Δυστυχώς η καθημερινή πείρα έχει δείξει ότι η καλή υγεία, οι οικονομικές ανέσεις, τα πολλά αγαθά κλπ. τα οποία δίνει ο Θεός στα παιδιά Του, επειδή αυτά είναι κακομαθημένα και πνευματικά ακαλλιέργητα, αντί να τα χρησιμοποιούν όπως ορίζει ο Θεός, τα χρησιμοποιούν μόνο για τον εαυτό τους και γίνονται χειρότερα. Άλλωστε για τον Ισραηλιτικό λαό λέχθηκε κάποτε: «Και έφαγε Ιακώβ και ενεπλήσθη και απελάκτισεν ο ηγαπημένος. Ελιπάνθη, επαχύνθη, επλατύνθη και εγκατέλειψε τον Θεόν και απέστη από Θεού σωτήρος αυτού» (Δευτ. ΛΒ’ 15). Δηλαδή έφαγε ο Ισραηλιτικός λαός και χόρτασε με το παραπάνω. Και όμως αυτός ο λαός κλώτσησε το Θεό. Λιπάνθηκε και παχύνθηκε και αυξήθηκε σε λαό πολύ, και εγκατέλειψε το Θεό τον Σωτήρα του. Δυστυχώς τα ίδια συμβαίνουν σε κάθε εποχή. Μόλις ο λαός ανορθωθεί οικονομικώς και αισθανθεί ασφάλεια, εγκαταλείπει το Θεό. Η διασκέδαση και η σαρκολατρία αποτελούν κεντρικό ενδιαφέρον εκατομμυρίων ανθρώπων στην εποχή μας. Ως πότε όμως θα μακροθυμεί ο Θεός ; Γιατί δίνει και υποσχέσεις αλλά και απειλές: «εάν θέλητε και εισακούσητέ μου, τα αγαθά της γης φάγεσθε. Εάν δε μη θέλητε, μηδέ εισακούσητέ μου, μάχαιρα υμάς κατέδεται» (Ησ. Α’ 19-20). Σαφής προειδοποίηση. Καθαρή η υπόσχεση. Σαφέστατη η απειλή. Επομένως ο σκοπός των θλίψεων είναι αφυπνιστικός.
Δεν υπάρχει λοιπόν άλλος τρόπος να μας συγκινήσει ο Θεός και να μας ελκύσει στη μετάνοια; Όπως οι γονείς κάνουν το πάν με λόγια και συμβουλές να κατευθύνουν τα παιδιά τους, έτσι και ο Θεός. Υπάρχουν όμως περιπτώσεις που τα παιδιά δεν ακούνε, οπότε επιβάλλονται παιδαγωγικές τιμωρίες. Όπως λέει ο Δαβίδ: «Όταν απέκτεινεν αυτούς, τότε εξεζήτουν αυτόν και επέστρεφον και ώρθριζον προς αυτόν» (Ψαλμ. ΟΖ’ 34). Όταν τους τιμωρούσε με θάνατο, τότε ζητούσαν το Θεό από τα βαθιά χαράματα, και προτού ξημερώσει ήταν στο πόδι και παρακαλούσαν το Θεό. Αντίστοιχο παράδειγμα έχουμε και στο Μανασσή.
Η κακία μας, η φαυλότητα, η σκληρότητα και η αμετανοησία μας, υποχρεώνουν το Θεό να χρησιμοποιήσει το καυτήριο του πόνου. Ίσως τις στιγμές που το στοργικό χέρι του Θεού ανοίγει με το νυστέρι του τα αποστήματα των παθών μας, φωνάζουμε, αγανακτούμε και ίσως Τον θεωρούμε σκληρό. Όμως που να γνωρίζουμε πόσο μεγάλο σκοπό έχει η επέμβασή Του αυτή. Μέσω των θλιβερών περιστατικών της ζωής μας, ο Θεός μας καλεί να επιστρέψουμε κοντά Του. Όπως λέει και ο ψαλμός: «Εν ημέρα θλίψεώς μου τον Θεόν εξεζήτησα». Ο πόνος και η θλίψη μου με έκαναν να Σε αναζητήσω Θεέ μου. Και ο Ησαϊας λέει: «Παιδεία Κυρίου ανοίγει μου τα ώτα» (Ν’ 5). Η παιδαγωγική επέμβαση του Θεού μου ανοίγει τα αυτιά της ψυχής και με κάνει πρόθυμο να προσέχω πράγματα που άλλοτε περιφρονούσα.
Πολλά παραδείγματα υπάρχουν. Βλέπουμε τον Α ή τον Β επειδή έγιναν πλούσιοι ή κατέλαβαν κάποια θέση, αμέσως να διαστρέφονται εσωτερικά. Το παίρνουν πάνω τους, επαίρονται και περιφρονούν τους άλλους, φθάνοντας στο σημείο να νομίζουν ότι είναι ανώτεροι άνθρωποι και δεν έχουν την ανάγκη του Θεού. Αυτοί οι άνθρωποι δεν δέχονται να ακούσουν κανέναν. Για να μαλακώσει η ψυχή τους χρειάζεται συνήθως τράνταγμα μεγάλο. Ένα ατύχημα, μια πτώχευση, μια ασθένεια, μια οικογενειακή θλίψη τους μαλακώνει την ψυχή και αρχίζουν να σκέπτονται το Θεό. Και ο Χρυσόστομος συμπληρώνει: «Εκείνος που έχει άφθονα τα μέσα της ζωής, τον βλέπετε με πόση ταχύτητα και ευκολία τρέχει προς τα μονοπάτια της αμαρτίας. Εκείνος που με άνεση τα έχει όλα, τον βλέπετε ότι στην Εκκλησία όταν κηρύσσεται ο λόγος του Θεού είναι χαύνος και ράθυμος (απρόθυμος και κοιμισμένος)».
Γιατί όμως να δοκιμάζονται οι ευσεβείς; Όταν λέμε ευσεβής τι εννοούμε ; Τον άνθρωπο που απλά εκκλησιάζεται και κάπου-κάπου κοινωνεί χωρίς να γνωρίζουμε ποιος είναι στο βάθος; Ο άνθρωπος είναι μυστήριο σκοτεινό. Απ’ έξω μπορεί να παρουσιάζεται ως πρόβατο αλλά να είναι λύκος. Ας υποθέσουμε όμως ότι πράγματι κάποιος είναι ευσεβής, κι όμως δοκιμάζεται με θλίψεις. Πουθενά στη Γραφή δεν λέει «εσείς θα μου δίνετε ευσέβεια και Εγώ θα σας δίνω υγεία, καλοζωϊα και ευτυχία». Εάν υπήρχε κάτι τέτοιο τότε η ευσέβεια θα ήταν εμπόρευμα. Στην Αγία Γραφή ο χριστιανός παρουσιάζεται ως αγωνιστής: «Αγωνίζου τον καλόν αγώνα της πίστεως» (Α’ Τιμ. ΣΤ’ 12). Και ο Απόστολος Παύλος λέει: «δι’ υπομονής τρέχομεν τον προκείμενον ημίν αγώνα» (Εβρ. ΙΒ’ 1). Ο χριστιανός λοιπόν για να τονώσει την ψυχή του στην κατά Θεό ζωή δεν μπορεί να το επιτύχει παίζοντας και γελώντας. Αλλά δοκιμαζόμενος σκληρά αναδεικνύεται πραγματικός αγωνιστής του καλού αγώνα. Όπως λέει και ο Μ. Βασίλειος: «Όπως στο στάδιο φαίνεται ο καλός αθλητής, στην τρικυμία ο καλός κυβερνήτης και στο πόλεμο ο καλός στρατηγός, έτσι και ο καλός χριστιανός θα φανεί όταν τον δοκιμάσει η συμφορά και ο πειρασμός».


Ακόμα και οι μαθητές που ήταν συνεχώς με το Χριστό, είχαν και εκείνοι τις θλίψεις τους. Χαρακτηριστικό παράδειγμα η τρικυμία. Ο Κύριος κοιμόταν και άρχισε τρικυμία. Οι μαθητές φοβήθηκαν. Ο Κύριος λοιπόν επέτρεψε την τρικυμία για να διδάξει τους Μαθητές αλλά και τους Χριστιανούς όλων των εποχών πως η αιώνια γαλήνη υπάρχει μόνο στον ουρανό. Και πως ακόμα και αν βρισκόμαστε συνεχώς κοντά στο Θεό, κάποιες στιγμές θα περάσουμε και εμείς μέσα από τρικυμίες, είτε λόγω των σφαλμάτων μας, είτε από την κακία των άλλων ανθρώπων. Ασφαλώς οι περισσότεροι δεν θέλουμε ούτε σταυρό ούτε αγώνα, αλλά υγεία, άφθονα χρήματα και ζωή χωρίς συμφορές. Αυτό όμως είναι μια παρεξηγημένη αντίληψη, διότι ο Χριστός είναι πάντοτε συνδεδεμένος με το σταυρό, με τον αγώνα, με τη θλίψη: «Εν τω κόσμω τούτω θλίψιν έξετε» (Ιω. ΙΣΤ’ 33). Είναι γενικός κανόνας από τον οποίο δεν εξαιρέθηκε ούτε ο Χριστός, ούτε η Παναγία ούτε κανείς Άγιος. Όπως τόνισε ο Ίδιος: «όστις θέλει οπίσω μου ελθείν απαρνησάσθω εαυτόν και αράτω τον σταυρόν αυτού και ακολουθείτω μοι» (Μαρκ. Η’ 34). Ασφαλώς η θλίψη είναι φωτιά η οποία κατακαίει τα ξύλα και τα ροκανίδια. Καθαρίζει όμως το χρυσάφι και το κάνει να λάμπει περισσότερο. Έτσι γίνεται και με εμάς: ότι ροκανίδια (πάθη και προσκολλήσεις) έχει μαζέψει η ψυχή, η θλίψη τα κατακαίει και αφήνει μέσα μας καθαρό μόνο όσο κομματάκι χρυσού (πίστης και αγάπης) έχουμε. Το αμπέλι για να κάνει σταφύλια δεν χρειάζεται μόνο την άνοιξη. Του είναι εξίσου απαραίτητος και ο χειμώνας με το χιόνι και τη βροχή. Έτσι είναι και για τους πιστούς οι θλίψεις. Η τρικυμία όμως της Γαλιλαίας μας αποκαλύπτει και κάτι άλλο: στις φουρτούνες της ζωής ο Θεός επεμβαίνει και προστατεύει τους πιστούς.

Η τιμωρία του να ζει κανείς χωρίς Θεό, είναι να υποφέρει χωρίς παρηγοριά. Ενώ οι πιστοί γνωρίζουν πόσο δυνατός είναι ο Χριστός που ακολουθούν. Συνεπώς γιατί να φοβούνται ; Γιατί να ανησυχούν; «Ισχύσατε και μη φοβείσθε». Αποτινάξατε λοιπόν το φόβο. Έχετε θάρρος και ελπίδα: «Κύριος των δυνάμεων μεθ’ ημών, αντιλήπτωρ ημών ο Θεός Ιακώβ». Ο Κύριος λοιπόν είναι μαζί μας, σκεπαστής και οδηγός στη ζωή μας.

Ας αναφέρουμε όμως και το παράδειγμα γονέων-παιδιών. Οι γονείς πολλές φορές τιμωρούν αυστηρά τα παιδιά τους προκειμένου να συμμορφωθούν με την ορθή αγωγή που τους δίνουν. Ο Θεός που είναι Πατέρας μας δεν πρέπει να ασχολείται με την αγωγή μας; Η Γραφή λέει: «Εκλέλησθε της παρακλήσεως ήτις υμίν ως υιούς διαλέγεται». Δηλαδή: μένετε απαρηγόρητοι διότι λησμονείτε ότι ο Θεός φέρεται απέναντι σας όπως εσείς στα παιδιά σας. Οι ρίζες κάθε παιδείας είναι πικρές. Οι καρποί όμως είναι γλυκείς. Λοιπόν μη δυσανασχετείς, σκληρύνεσαι και μένεις αμόρφωτος και αδιόρθωτος. Σε όσους, πάνω στη δοκιμασία, κλονίσθηκε η πίστη και η εμπιστοσύνη στο Θεό, δεν τα έχασαν μόνο αλλά περιέπεσαν σε τόση κατάθλιψη και απελπισία, ώστε να τους λυπάται κανείς. Κάθε πόνος και θλίψη είναι επέμβαση του Θεού για να μας σώσει από κάτι χειρότερο. Ο πόνος είναι εκδήλωση της αγάπης του Θεού.

Οι άνθρωποι, συνηθισμένοι πάντοτε να κολακεύουμε τους άλλους ή να υποχωρούμε στις αξιώσεις των παιδιών μας, θέλουμε την ίδια τακτική να εφαρμόζει και ο Θεός. Αυτή μας η στάση όμως είναι αρρωστημένη, διότι ευχαριστεί προσωρινά τον άλλο, δεν τον βοηθάει όμως στη ζωή του. Αντίθετα ένας συνετός πατέρας δεν διστάζει να ελέγξει και ποικιλοτρόπως να παιδαγωγήσει το παιδί του. Και γι’ αυτό λέει ο Σολομώντας και επαναλαμβάνει ο απ. Παύλος: «Ον αγαπά Κύριος παιδεύει, μαστιγοί δεν πάντα υιόν ον παραδέχεται» (Εβρ. ΙΒ’ 6). Εκείνον που αγαπά ιδιαίτερα ο Θεός, τον παιδαγωγεί με θλίψεις. Καθένα δε που ως υιό Του τον αναγνωρίζει, τον μαστιγώνει με ποικίλες δοκιμασίες. Ο ιερός Χρυσόστομος σχολιάζοντας αυτό το χωρίο λέει: «Ουκ είπεν πας μαστιζόμενος υιός, αλλά πας υιός μαστιγούται». Δεν είναι απόδειξη ότι καθένας που τιμωρείται είναι και υιός. Αλλά κάθε άνθρωπος, που αναγνωρίζεται ως γνήσιο παιδί του Θεού, δοκιμάζεται. Και συνεχίζει ο ιερός Πατήρ: «Μαστίζονται γαρ και ανδροφόνοι και τυμβωρύχοι και γόητες και μοιχοί και πολλοί τοιούτοι. Αλλ’ οι μεν ως κακοί κολάζονται, ημείς ως υιοί παιδευόμεθα». Συνεχίζοντας και ο απ. Παύλος λέει: «Ει παιδείαν υπομένετε, ως υιοίς υμίν προσφέρεται ο Θεός. Τις γαρ εστίν υιός ον ου παιδεύει πατήρ;» (Εβρ. ΙΒ’ 7). Εάν λοιπόν με υπομονή και καρτερία δεχόμαστε τις θλίψεις και τις δοκιμασίες, ο Θεός συμπεριφέρεται προς εμάς ως παιδιά Του. Διότι ποιο παιδί υπάρχει που να μην το παιδαγωγεί ο πατέρας του; Και προσθέτει ο απ. Παύλος: «Ει δε χωρίς έστε παιδείας, ης μέτοχοι γεγόνασι πάντες, άρα νόθοι εστέ και ουχ υιοί» (Εβρ. ΙΒ’ 8), δηλαδή αν όμως είστε χωρίς παιδαγωγία, στην οποία όλοι έχουν γίνει μέτοχοι, τότε είστε νόθοι και όχι υιοί.

Υπάρχουν πολλά παραδείγματα παιδαγωγίας τόσο στην Αγία Γραφή όσο και στην Εκκλησιαστική ιστορία. Για παράδειγμα ο Ιώβ: «Αληθινός, άμεμπτος, δίκαιος, ευσεβής, απεχόμενος από παντός πονηρού πράγματος». Γνωρίζοντας ο Θεός πως η ψυχή του Ιώβ είναι φτιαγμένη από χρυσάφι, δεν διστάζει να την βάλει μέσα σε μεγάλο καμίνι φωτιάς, για να την κάνει να λάμψει περισσότερο και να διδάσκει όλους τους ανθρώπους, όλους τους αιώνες. Αφού έχασε όλα του τα παιδιά, όλη του την περιουσία και την υγεία του καθόταν μέσα στην κοπριά και έξυνε τις πληγές του με ένα όστρακο. Όμως δεν κλονίζεται η πίστη του. Σε εκείνους που τον έκλαιγαν είπε: «Ουχί πειρατήριον εστίν ο βίος ανθρώπου επί της γης;» (Ιώβ Ζ’ 1). Η ζωή του ανθρώπου δεν είναι δοκιμαστήριο πάνω στη γη; «Ο Κύριος έδωκεν, ο Κύριος αφείλατο. Ως το Κυρίω έδοξεν, ούτω και εγένετο. Είη το όνομα Κυρίου ευλογημένον εις τους αιώνας» (Ιώβ Α’ 21). «Και εν πάσι τούτοις τοις συμβεβηκόσιν αυτώ ουδέν ήμαρτεν Ιώβ» (Ιώβ Β’ 10)! Αποτέλεσμα: «Ο Κύριος ηύξησεν τον Ιώβ» (Ιώβ ΜΒ’ 10). Διότι τελικά ο Κύριος «ευλόγησεν τα έσχατα Ιώβ ή τα έμπροσθεν» (Ιώβ ΜΒ’ 12). Και ο Δαβίδ λίγα πέρασε; «Εκοπίασα εν τω στεναγμώ μου, λούσω καθ’ εκάστην νύκτα την κλίνην μου, εν δάκρυσίν μου την στρωμνήν μου βρέξω». Και άλλοτε: «Θλίψις και οδύνη εύρον με και το όνομα Κυρίου επεκαλεσάμην. Περιέσχον με οδύνες θανάτου, κίνδυνοι Άδου εύρωσάν με. Και συ Κύριε, έως πότε; Ίνα τι υπνοίς; Ρύσαι την ψυχήν μου, σώσον με Κύριε». Ή μήπως ο Απόστολος Παύλος, το λιβάδι των αρετών (κατά τον ιερό Χρυσόστομο), δεν δοκιμάστηκε; «Εδόθη μοι σκόλοψ τη σαρκί, άγγελος σατάν, ίνα με κολαφίζη ίνα μη υπεραίρωμαι» (Β’ Κορ. ΙΒ’ 7). Μου δόθηκε σκουλήκι στη σάρκα, άγγελος του σατανά, για να με ταλαιπωρεί, για να μην υπερηφανεύομαι. Όμως εκτός αυτού, ο Απόστολος Παύλος πέρασε και ένα σωρό άλλες θλίψεις: «Εν πληγαίς υπερβαολλόντως, εν φυλακαίς περισσοτέρως, εν θανάτοις πολλάκις. Υπό Ιουδαίων πεντάκις τεσσαράκοντα παρά μιαν έλαβον, τρις ερραβδίσθην, άπαξ ελιθάσθην, τρις εναυάγησα, νυχθημερόν εν τω βυθώ πεποίηκα. Οδοιπορίαις πολλάκις, κινδύνοις ποταμών, κινδύνοις ληστών, κινδύνοις εκ γένους, κινδύνοις εξ εθνών, κινδύνοις εν πόλει, κινδύνοις εν ερημία, κινδύνοις εν θαλλάση, κινδύνοις εν ψευδαδέλφοις. Εν κόπω και μόχθω, εν αγρυπνίαις πολλάκις, εν λιμώ και δίψει, εν νηστείαις πολλάκις, εν ψύχει και γυμνότητι. Χωρίς των παρεκτός, η επισύστασις μου η καθ’ ημέραν, η μέριμνα πασών των Εκκλησιών. Τις ασθενεί και ουκ ασθενώ; Τις σκανδαλίζεται και ουκ εγώ πυρούμαι; Ει καυχάσθαι δει, τα της ασθενείας μου καυχήσομαι. Ο Θεός και Πατήρ του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού οίδεν, ο ων ευλογητός εις τους αιώνας, ότι ου ψεύδομαι» (Β’ Κορ. ΙΑ’ 23-31). Αν ακόμα αναλογιστούμε τα τόσα άλλα που ο Απόστολος Παύλος πέρασε (μεταξύ των οποίων και 4ετής φυλάκιση) καθώς και το μαρτυρικό του θάνατο, θα καταλάβουμε ότι ο δρόμος της ευσέβειας έχει θλίψεις. Έχει όμως και Εκείνον που παρηγορεί. Ο Θεός είναι ο Μόνος που μπορεί να παρηγορήσει τον άνθρωπο. Όταν ο απ. Παύλος ζήτησε να απαλλαγεί από την ασθένειά του, ο Θεός του απάντησε: «αρκεί σοι η χάρις μου, η γάρ δύναμίς μου εν ασθενεία τελειούται». Σου είναι αρκετή η χάρη που σου έδωσα και συνεχίζω να σου δίνω. Διότι η δύναμή Μου φαίνεται περισσότερο όταν ο άνθρωπος είναι ασθενής και με τη δύναμη τη δική Μου κατορθώνει μεγάλα και θαυμαστά πράγματα. Γι’ αυτό και ο απ. Παύλος είπε: «Αδελφοί χαίρω εν τοις παθήμασί μου» (Κολ. Α’ 24). Είμαι γεμάτος χαρά για τις δοκιμασίες και θλίψεις που μου στέλνει ο Θεός. Και «όταν ασθενώ, τότε δυνατός ειμί» (Κορ. ΙΒ’ 10). Όταν εξαιτίας της ασθένειάς μου δεν μπορώ να κάνω τίποτα, τότε βλέπω τη δύναμη του Θεού να επεμβαίνει και να κάνει θαύματα. Υπάρχουν και άλλα πολλά παραδείγματα: πόσα δεν πέρασε ο Μ. Βασίλειος, ο Ιωάννης ο Χρυσόστομος (συκοφαντίες, εξορίες), ο Μ. Αθανάσιος (5 φορές εξορίσθηκε και έμεινε 16 χρόνια στην εξορία), οι μάρτυρες της Εκκλησίας. Όλοι όμως γνώριζαν ότι: «ουκ άξια τα παθήματα του νυν καιρού προς την μέλλουσαν δόξαν αποκαλυφθήναι εις ημάς» (Ρωμ. Η’ 18) και «δια πολλών θλίψεων δει ημάς εισελθείν εις την βασιλείαν του Θεού» (Πραξ. ΙΔ’ 22), «ότι πολλαί αι θλίψεις των δικαίων», αλλά «εκ πασών αυτών ερύσατο ο Κύριος».

Έτσι λοιπόν και ο Σολομώντας έλεγε: «Ώσπερ δοκιμάζεται εν καμίνω άργυρος και χρυσός, ούτω εκλεκταί καρδίαι παρά Κυρίου» (Παροιμ. ΙΖ’ 3). Όπως καθαρίζεται ο άργυρος και ο χρυσός μέσα στην κάμινο της φωτιάς έτσι καθαρίζονται και οι καρδιές των εκλεκτών του Θεού στην κάμινο της θλίψεως. Και ο ιερός Χρυσόστομος τόνιζε: «Τούτο εστίν ειλικρινής αγάπη και όντως αγάπη, όταν μηδέν όπως τω φιλούντι χρήσιμον φιλώμεθα παρ’ αυτού. Φιλούμεθα γαρ ουχ ίνα λάβη, αλλ’ ίνα δω». Αυτό είναι ειλικρινής και γνήσια αγάπη, ότι ενώ εμείς δεν αξίζουμε τίποτε για το Θεό, Αυτός μας αγαπά. Και μας αγαπά όχι από ιδιοτέλεια για να πάρει κάτι από μας. Μας αγαπά κυρίως για να μας δώσει. Ο Θεός μας παιδαγωγεί «επί το συμφέρον, εις το μεταλαβείν της αγιότητος αυτού» (Εβρ. ΙΒ’ 10). Μας σφυρηλατεί και μας παιδαγωγεί για το συμφέρον μας. Μας κατευθύνει για να γινόμαστε από την παρούσα ζωή μέτοχοι της αγίας ζωής της δικής Του. Και ο ιερός Χρυσόστομος συμπληρώνει: «Παιδεύει, πάντα ποιεί, πάντα σπουδάζει, ώστε γενέσθαι ημάς δεκτικούς της αγάπης αυτού».
Όμως μήπως ο Θεός μας παιδαγωγεί περισσότερο από τις δυνάμεις μας; Ποτέ ! Λέει η Γραφή: «Πειρασμός υμάς ουκ είληφεν ει μη ανθρώπινος» (Α’ Κορ. Ι’ 13). Έχετε υπ’ όψιν σας ότι η δοκιμασία που επέτρεψε ο Θεός να σας επισκεφθεί, δεν είναι παραπάνω από τις δυνάμεις σας. Είναι ανθρώπινη. Για τους ανθρώπους σας και εμάς και όχι για αγγέλους. Και συνεχίζει: «Πιστός δε ο Θεός, ος ουκ εάσει υμάς πειρασθήναι υπέρ ο δύνασθε» (Α’ Κορ. Ι’ 13). Ο Θεός είναι άξιος κάθε εμπιστοσύνης, και σύμφωνα με τις υποσχέσεις Του, δεν θα σας αφήσει να δοκιμαστείτε παραπάνω από τη δύναμη και την αντοχή που έχετε. Αλλά το σπουδαιότερο είναι ότι: «ποιήσει συν τω πειρασμώ και την έκβασιν του δύνασθαι υμάς υπενεγκείν» (Α’ Κορ. Ι’ 13). Μαζί με τον πειρασμό και την θλίψη θα σας φέρει και το τέλος. Θα δώσει τέτοια κατεύθυνση στην όλη υπόθεσή σας και δοκιμασία σας, ώστε να είστε σε θέση να την υποφέρετε. Άρα καταλήγουμε σε τρία σημεία: (α) Κάθε συμφορά μας είναι σαν εκείνες που συμβαίνουν και σε άλλους ανθρώπους, (β) Ο Θεός ποτέ δεν επιτρέπει να μας έλθει συμφορά ανώτερη των δυνάμεών μας και (γ) Μαζί με τη δοκιμασία μας δίνει τα μέσα και τη δύναμη όχι μόνο να υπομείνουμε αλλά να βρούμε και διέξοδο στη συμφορά μας. Λοιπόν: «Θαρσείτε, εγώ ειμί, μη φοβείσθε»! Μη φοβάστε, είμαι Εγώ δίπλα σας. Ο Θεός δοκιμάζει τους δικούς Του, ποτέ όμως δεν τους εγκαταλείπει. Γι’ αυτό και εμείς ας επαναλαμβάνουμε τους λόγους του Ψαλμωδού: «Ινατί περίλυπος ει η ψυχή μου και ινα τί συνταράσσης με; Έλπισον επί τω Θεώ». Γιατί είσαι βουτηγμένη μέσα στη λύπη ψυχή μου; Γιατί με συνταράσσεις; Στήριξε την ελπίδα σου πάνω στο Θεό.
Συμπερασματικά λοιπόν ο μεγάλος σκοπός της θλίψης είναι να μας ελευθερώσει από τα πάθη, να λειάνει το χαρακτήρα μας τροχίζοντας τα καρκινώματα των παθών, να κατευνάσει τον εγωισμό μας με τις ατελείωτες απαιτήσεις που έχουμε από τους άλλους και να μαλακώσει την καρδιά μας, καλλιεργώντας μέσα μας την αγάπη και τη συμπάθεια απέναντι στους συνανθρώπους μας. Ο πόνος είναι το εργαστήριο της αγιότητας. Αλλά όπως για κάθε διαμάντι κάποια στιγμή τελειώνουν τα τροχίσματα και εκείνο που μένει είναι η αναφαίρετη λάμψη του, έτσι και με τις δοκιμασίες των χριστιανών. Κάποτε τελειώνουν και εκείνο που θα μείνει είναι η λάμψη και η ακτινοβολία της ψυχής. Και σ’ αυτή τη ζωή και στην αιωνιότητα. Ας ανορθωθούν λοιπόν τα παραλελυμένα γόνατα και τα πεσμένα από τη θλίψη χέρια. Θάρρος και δύναμη ας χυθούν στις ψυχές όσων βρίσκονται σε θλίψη. Ας συνεχίσουμε την πορεία μας στη ζωή. Εφ’ όσον είμαστε παιδιά του Θεού ας μη φοβόμαστε: ο Πατέρας παρακολουθεί τον αγώνα μας και σύντομα βραβεύει !

Πως Αντιμετωπίζεται ο Πόνος
Οι θλίψεις δεν είναι πάντα τιμωρίες αλλά και σοφή του Κυρίου παιδεία. Για όσους την αποδέχονται αποδεικνύεται το καλύτερο φάρμακο που βοηθάει στο να αφυπνισθούν, να ξαναθυμηθούν το σκοπό της ζωής τους και να δείχνουν συμπόνια στους συνανθρώπους. Προτού όμως προχωρήσουμε στην υπόδειξη αντιμετώπισης, αναφέρουμε 3 περιστατικά επέμβασης του Θεού: (α) ο Προφήτης Δανιήλ στο λάκκο των λεόντων, (β) οι τρείς Παίδες στην κάμινο του πυρός, (γ) Ο απ. Παύλος στο ναυάγιο. Πόσες και πόσες επεμβάσεις θα μπορούσαμε ακόμα να αναφέρουμε !
Εδώ πρέπει να αναφερθεί ότι προσπαθούν μερικοί με το μυαλό τους να αντιμετωπίσουν τη θλίψη. Όμως όσο και αν προσπαθήσει ο άνθρωπος δεν θα μπορέσει ποτέ μόνο με το μυαλό του να βρει κουμπί που πατώντας το θα απαλλάσσεται από το βάρος του σταυρού του. Και ας μη νομίσουμε ότι ο σταυρός μας είναι πολύ βαρύς (ας θυμηθούμε εδώ την ιστορία εκείνου που ζήτησε να αλλάξει σταυρό και βρέθηκε σε ένα χώρο γεμάτο από άλλους σταυρούς. Τελικά διάλεξε πάλι το δικό του!).
Πώς όμως αντιμετωπίζεται ο πόνος;
(1) Ποτέ να μη θλιβόμαστε για πράγματα που δεν αλλάζουν. Ένας καθηγητής έλεγε στους μαθητές του ότι υπάρχουν άνθρωποι που συνεχώς κλαίνε, όχι για τις αμαρτίες τους (αυτό θα ήταν καλό), αλλά από εγωισμό και πείσμα για πράγματα που έγιναν στο παρελθόν, ηθικές και υλικές ζημιές οι οποίες τώρα δεν διορθώνονται.. Τους συμβούλευε λοιπόν: «ποτέ να μην κλαίτε για το γάλα που χύθηκε». Όσο και να κλαις μπορείς να ξαναμαζέψεις το γάλα ; Κατά παρόμοιο τρόπο και τα ζητήματα που μας συμβαίνουν. Έγιναν. Άνθρωποι είμαστε με ελλείψεις και ατέλειες. Να προσέξουμε να μην επαναληφθούν. Τι κλαίς; Ερεύνησε τον εαυτό σου. Και αν μεν φταις εσύ, σπεύσε να ζητήσεις συγγνώμη. Αν όχι, μην ταλαιπωρείσαι.
(2) Βλέπε αισιόδοξα. Μερικοί μεγαλοποιούν τα πράγματα, τα υπερβάλλουν και δημιουργούν ατμόσφαιρα απελπισίας. Όχι αδελφέ. «Τη ελπίδι χαίροντες» μας συμβουλεύει ο απ. Παύλος. Δεν υπάρχει ζήτημα χωρίς λύση. Σκέψου λογικά και μελέτησε ψύχραιμα και αντικειμενικά αυτά που σου συμβαίνουν. Χωρίς προκατάληψη, μίσος ή φθόνο για κανέναν. Γιατί να είναι πάντα τα μάτια μας στις λάσπες της απαισιοδοξίας; Ας τα στρέψουμε προς τα αστέρια της ελπίδας. (σελ.110)
(3) Θυμήσου τον δεξιό ληστή. Και οι 2 ληστές υπέφεραν το ίδιο. Όμως πόσο διαφορετική στάση είχαν. Ο δεξιός ληστής αντί να κοιτάξει χαμηλά, τους σταυρωτές του, κοίταξε ψηλά προς τον Κύριο και αυτό γέμισε ελπίδα την ψυχή του. Ιδού λοιπόν και στη χειρότερη στιγμή ο άνθρωπος μπορεί όχι μόνο να ελαφρώσει το σταυρό του αλλά να κερδίσει και τη σωτηρία του.
(4) Πρόσεχε και τις ευλογίες του Θεού. Εκτός από αναποδιές έχουμε και τόσες ευλογίες. Τόσα πολλά αγαθά μας έχει δώσει ο Θεός. Άλλοι είναι φτωχοί, άλλοι άρρωστοι, άλλοι δεν έχουν ούτε φαγητό. Ας μετρήσουμε λοιπόν και πόσα καλά έχουμε. Όχι μόνο τα κακά.
(5) Η δύναμη της πίστεως. Όλα τα προηγούμενα όμως είναι ανίσχυρα να μας συγκρατήσουν στις πολύ δύσκολες στιγμές παρά τις επιταγές της λογικής. Και αυτό γιατί ο άνθρωπος πάνω απ’ όλα είναι ψυχή και καρδιά. Και για να σταθεί η καρδιά όρθια έχει ανάγκη από ισχυρό στήριγμα. Το στήριγμα αυτό μόνο η πίστη στον Κύριο το χαρίζει. Πρέπει να έχουμε απόλυτη πεποίθηση και εμπιστοσύνη ότι ο Θεός κυβερνάει τη ζωή μας. Τα πάντα τα κατευθύνει προς το συμφέρον μας. Τίποτα δεν γίνεται χωρίς τη θέλησή Του. Δεν είμαι ποτέ μόνος. Αλλά πάντα βρίσκεται κοντά μου ο Κύριος και με κρατάει με το παντοδύναμο χέρι Του. Ήδη από την Παλαιά Διαθήκη ο Θεός έδινε υποσχέσεις στους Πατριάρχες ώστε να μη δειλιάζουν, ούτε να φοβούνται. Λέει στον Αβραάμ: «Μη φοβού, εγώ υπερασπίζω σου, ο μισθός σου πολύς έσται σφόδρα». Είναι άξιο προσοχής ότι ο Κύριος δεν μάλωνε τους μαθητές Του για τη στενοχώρια τους άλλα για την ολιγοπιστία τους: «Τι δειλοί έστε ολιγόπιστοι;». Η πίστη λοιπόν μας εξασφαλίζει ελπίδα και θάρρος για τη ζωή. Ακόμα και οι γιατροί συνιστούν θάρρος και ελπίδα στους ασθενείς τους. Το πραγματικό θάρρος όμως και τη ζωντανή ελπίδα τα εμπνέει και τα δημιουργεί στην ψυχή μόνο η πίστη στο Χριστό. Τη Μ. Πέμπτη που οι μαθητές ήταν ταραγμένοι ο Κύριος τους είπε: «Μη ταρασσέσθω υμών η καρδία. Πιστεύετε εις τον Θεόν και εις εμέ πιστεύετε» (Ιω. ΙΔ’ 1). Μην ταράσσεστε. Έχετε απόλυτη εμπιστοσύνη στο Θεό και Εκείνος θα σας προστατέψει. Και συνεχίζει: «εν τω κόσμω τούτω θλίψιν έξετε, αλλά θαρσείτε, εγώ νενίκηκα τον κόσμον». Ενώ σε άλλα σημεία λέει: «Δεύτε πάντες προς με οι κοπιώντες και πεφορτισμένοι καγώ αναπαύσω υμάς» και «Άρατε τον ζυγόν μου εφ υμάς και ευρήσετε ανάπαυσιν ταις ψυχαίς υμών».
(6) Κάθε μέρα είναι μια καινούργια ζωή. Μη σκεφτόμαστε τα κακά που μπορεί να συμβούν σε 100, 10, 5, ή 1 μέρα. Ας κοιτάξουμε το σήμερα. Ας αξιοποιήσουμε την κάθε μέρα.
(7) Η ζωντανή πίστη. Όταν η πίστη στο Χριστό είναι ζωντανή μέσα μας τότε όλες οι ανησυχίες εξαφανίζονται. Ο Θεός κυβερνάει τη ζωή μας μέχρι την τελευταία της λεπτομέρεια. Εκείνος μας ανανεώνει συνεχώς τις ψυχικές δυνάμεις. Πώς όμως γίνεται αυτό; Για να ηρεμήσει το εσωτερικό μας θα πρέπει να διαθέτουμε λίγο χρόνο στον εαυτό μας, όποτε έχουμε ανάγκη. Ασχολούμαστε καθημερινά με τόσα μάταια πράγματα, ας ασχοληθούμε και με τον εαυτό μας. Το μέσο ανανέωσης της πίστεως και της δύναμης της ψυχής είναι ένα: η επικοινωνία μας με το Θεό, δια της προσευχής. Η προσευχή στη θλίψη είναι το πιο δυναμικό και αποτελεσματικό φάρμακο. Ιατροί όπως ο Καρρέλ λένε: «Η προσευχή είναι δύναμη τόσο πραγματική όσο και η βαρύτητα. Ως ιατρός είδα ανθρώπους, οι οποίοι, αφού κάθε άλλη θεραπεία απέτυχε, απηλλάγησαν από την ασθένεια και τη μελαγχολία με την ήρεμη προσπάθεια της προσευχής». Όσες φορές με μια θερμή προσευχή απευθυνόμαστε στο Θεό μεταβάλλουμε σώμα και ψυχή προς το καλύτερο. «Ουδέν ευχής δυνατώτερον», όταν αυτή είναι «πεπυρωμένη και γνησία. Αυτή και τα παρόντα διαλύει κακά και τα αδύνατα αυτή ποιεί δυνατά και τα δύσκολα ράδια και τα δυσχερή ευθέα», σημειώνει η πατερική σοφία. Ο Θεός έχει πολλούς τρόπους και από τη συμφορά να μας απαλλάξει και την υγεία μας να διαφυλάξει και λύση στα ζητήματά μας να δώσει. «Κύριε των δυνάμεων μεθ’ υμών γενού, άλλον γαρ εκτός Σου βοηθόν εν θλίψεσι ουκ έχομεν, Κύριε των δυνάμεων ελέησον ημάς». Πάνω στις θλίψεις έχουμε τη δυνατότητα να ψηλαφίσουμε τη δύναμη και την αξία της πίστεως και της προσευχής. Να διδαχθούμε πολύ περισσότερα πράγματα απ’ ότι μελετώντας δεκάδες βιβλία και να επαναλάβουμε αυτό που έλεγε ο Δαβίδ: «Ω Κύριε των δυνάμεων μακάριος άνθρωπος ο ελπίζων επί Σε».

Περί υπομονής: Η υπομονή είναι φάρμακο που ανανεώνει την ψυχή και το σώμα. Μας χαρίζει νέες δυνάμεις να συνεχίσουμε τον αγώνα μας. Είναι η δύναμη που βοηθάει την ψυχή να αντιμετωπίσει τις πιο δύσκολες περιστάσεις. Είναι η γενναιότητα εκείνη της ψυχής που ακόμα και όταν άδικα διώκεται και κατατρέχετε, όχι μόνο δεν αγανακτεί και δεν επιδιώκει να ανταποδώσει το κακό, αλλά συγκρατείται μέσα στα όρια της ευπρέπειας χωρίς να παραφέρεται και να μνησικακεί. Γενικά είναι η ασφάλεια της ψυχής. Όπως έλεγαν και οι αρχαίοι: «δια της υπομονής πάντα δούλα γίγνονται». Ναι άλλα πως θα την αποκτήσουμε; Εκείνος που πρωτίστως και κατά ποσότητες τη διαθέτει είναι «ο Θεός της υπομονής και της παρακλήσεως» όπως λέει ο Απ. Παύλος. Άρα πρέπει να την ζητούμε από Εκείνον. Όμως και μέσα στο βάθος της ψυχής μας υπάρχουν μεγάλες ποσότητες. Για να έρθουν στην επιφάνεια πρέπει να θερμανθούν με τη φλόγα της πίστεως. Οι ποσότητες αυτές ήλθαν στην επιφάνεια και κατά τους πολέμους, τις εκστρατείες και τις δυστυχίες που πέρασαν άλλοτε οι πρόγονοί μας. Άρα με προσευχή και προσωπική θέληση μπορούμε να θερμάνουμε την υπομονή. Και η αξία της υπομονής είναι μεγάλη. Ο Απ. Παύλος έλεγε: «Καυχώμεθα εν ταις θλίψεσιν, ειδότες ότι η θλίψη υπομονήν κατεργάζεται» (Ρωμ. Ε’ 3). Καυχόμαστε όταν μας έρχονται θλίψεις, γιατί ξέρουμε ότι οι θλίψεις βοηθούν να αποκτήσουμε την πολύτιμη υπομονή. Και ο Ιάκωβος Αδελφόθεος συμπληρώνει: «Πάσαν χαράν ηγήσασθε αδελφοί μου, όταν πειρασμοίς περιπέσητε ποικίλοις, γινώσκοντες ότι το δοκίμιον υμών της πίστεως κατεργάζεται υπομονήν». Όταν πέφτετε σε θλίψεις πρέπει να το θεωρείτε υπόθεση χαράς, γνωρίζοντας ότι η δοκιμαζόμενη πίστη σας έχει ως αποτέλεσμα την υπομονή, η οποία είναι αρετή πολύ μεγάλης αξίας. Και κάποιος ιατρός και Καθηγητής του Πανεπιστημίου της Βιέννης έλεγε: «Υπομονή! Το σωτήριο βάλσαμο που γιατρεύει κάθε ψυχή! Η θαυμάσια, μυχιωτάτη δύναμη της βουλήσεως. Ποιος ασθενής δεν αισθάνθηκε ως ευτυχή στιγμή τη γοητεία σου; Ποιος ιατρός αγνοεί ότι οι παροξυσμοί του πυρετού υποχωρούν ενώπιόν σου, διπλασιάζονται δε όταν εσύ απομακρύνεσαι από το κρεβάτι του αρρώστου. Ότι εσύ βοηθάς να δαμάζονται οι δριμύτεροι πόνοι και επιταχύνεις τις δυσκολότερες θεραπείες. Μόνο εσύ είσαι ισχυρή μέσα στον αδύνατο άνθρωπο. Μόνο εσύ είσαι η τελειοτάτη, η ωραιοτάτη αποκάλυψη της ψυχής, ως περικλείουσα δύναμη ικανή να ιατρεύει και το σώμα». Αλλά αν κάποιος δεν θέλει να δείξει υπομονή; Προφανώς δεν μπορεί να διορθώσει το πρόβλημά του. Μπορεί μόνο να το οξύνει περισσότερο. Οι άνθρωποι που χάνουν την υπομονή τους μοιάζουν με τον καπετάνιο που πάνω στην τρικυμία αντί να μένει στη θέση του και να κατευθύνει το σκάφος, τα παρατάει όλα και αρχίζει να τα βάζει με θεούς και δαίμονες για το κακό που τον βρήκε. Το ίδιο συμβαίνει και με μας. Πόσα προβλήματα δεν θα κερδίζαμε αν τα αντιμετωπίζαμε με καρτερία και υπομονή. «Η ζωή μου έχει γίνει κόλαση. Δεν αντέχω πια. Προτιμώ το θάνατο». Πόσοι και πόσοι δεν σκέφτονται έτσι. Όχι γιατί είναι ανυπόφορα τα παθήματά τους αλλά διότι έχουν αδύνατη θέληση. Κυρίως όμως διότι η ψυχή τους είναι κολλημένη στη ματαιότητα της παρούσας ζωής. Είναι θρησκευτικά αδιάφοροι. Στηρίζονται σε ανθρώπινες δυνάμεις και όταν βλέπουν πως αυτές είναι ανίσχυρες τότε τα χάνουν. Πέφτουν σε πέλαγος απελπισίας, διότι το Χριστό, που είναι το μόνο στήριγμα, Τον πέταξαν. Τα ανθρώπινα στηρίγματα στα οποία ήλπιζαν εξαφανίσθηκαν. Σε τι να στηριχθούν; Έτσι πλημμυρισμένοι από μελαγχολία και απογοήτευση σείονται σαν τα καλάμια. Ενώ όσοι ακολουθούν τα προστάγματα του Θεού μένουν ακλόνητοι. Όπως λέει ο Χρυσόστομος: οι νόμοι και τα προστάγματα του Κυρίου είναι ισχυρότερα και δυνατότερα και από την πέτρα. Γι’ αυτό σε εκείνους που με ακρίβεια τα φυλάσσουν πραγματοποιείται ο λόγος του Κυρίου: «κατέβη η βροχή και ήλθον οι ποταμοί και έπνευσαν άνεμοι και προσέπεσαν τη οικία εκείνη, και ουκ έπεσε». Δηλαδή όταν υπομένουμε με καρτερία τις θλίψεις στο τέλος λάμπει η αρετή, η αγάπη και η αφοσίωσή μας προς το Θεό. «Πονώ Κύριε, θρηνώ, σείομαι ολόκληρος, αλλά το βλέπεις με ειλικρίνεια . Θεέ μου, μέσα από τα βάθη της πονεμένης μου καρδιάς Σου ψιθυρίζουν τα χείλη μου: Γενηθήτω το θέλημά Σου». Και τότε συμβαίνει κάτι στο δοκιμαζόμενο παιδί του Θεού, που όσοι δεν το έζησαν δεν μπορούν να το κατανοήσουν. Η ψυχή εισέρχεται μέσα σε μια ατμόσφαιρα ουράνιας γαλήνης και ο άνθρωπος πάσχει χαρούμενα! Υποφέρει ειρηνικά ! «Δι υπομονής τρέχωμεν τον προκείμενον ημίν αγώνα» (Εβρ. ΙΒ’ 1). Και όπως έλεγε ο προφήτης Ησαϊας: «Οι υπομένοντες τον Θεόν αλλάξουσιν ισχύν, πτεροφυήσουσιν ως αετοί, δραμούνται και ου κοπιάσουσι, βαδιούνται και ου πεινάσουσιν» (Ης. Μ’ 31). Δηλαδή, εκείνοι που υπομένουν τα θλιβερά της ζωής με πίστη και ελπίδα στο Θεό, θα ανανεώνεται η δύναμή τους συνεχώς. Θα ανανεώνονται τα φτερά της ψυχής τους, όπως συμβαίνει με τους αετούς. Ενώ θα τρέχουν, θα αγωνίζονται, θα υποφέρουν, δεν θα αισθάνονται κανένα κόπο διότι θα στηρίζονται στο Θεό. Ενώ θα βαδίζουν επί ώρες, δεν θα πεινούν. Και ο Κύριος λέει: «Εν τη υπομονή υμών κτήσασθε τας ψυχάς υμών» (Λουκ. ΚΑ’ 19). Όσοι θέλετε να προοδεύσετε στη χριστιανική ζωή θα πρέπει να κτίσετε τη ζωή σας πάνω στην υπομονή. Η τελειοποίησή μας δεν είναι έργο μιας μέρας αλλά μιας ζωής. Και ο Ιάκωβος Αδελφόθεος λέει: «Μακάριος ανήρ ος υπομένει πειρασμόν. Ότι δόκιμος γενόμενος λήψεται τον στέφανον της ζωής ον επηγγείλατο ο Κύριος τοις αγαπώσιν αυτόν» (Ιακ. Α’ 12). Είναι πανευτυχής ο άνθρωπος εκείνος που με υπομονή και καρτερία βαστάζει κάθε δοκιμασία και θλίψη. Και όταν δια μέσου της δοκιμασίας γυμνασθεί και σταθεροποιηθεί στη χριστιανική ζωή, θα λάβει ως αμοιβή το στεφάνι της αιώνιας ζωής, το οποίο έχει υποσχεθεί να δώσει ο Κύριος σε όσους Τον αγαπούν. Και όπως λέει και ο Ιωάννης Χρυσόστομος: «Αν τοίνυν ενέγκης τας αλγηδόνας και ευχαριστήσης εις τας θλίψεις, μαρτυρίου στέφανον έλαβες». Αν με υπομονή υποφέρεις τα θλιβερά της ζωής σου και στις θλίψεις ευχαριστήσεις το Θεό, εξασφάλισες στέφανο μαρτυρίου.
Ας δείχνουμε λοιπόν υπομονή στα θλιβερά γεγονότα της ζωής μας. Και ο Θεός βλέπει τον αγώνα μας και θα μας ανταμείψει.

ΘΛΙΨΕΙΣ, ΤΙΜΩΡΙΕΣ, ΔΟΚΙΜΑΣΙΕΣ, ΠΡΟΝΟΙΑ ΤΟΥ ΘΕΟΥ (Ι. ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΥ)

Ο Θεός είναι αγαθός και φιλάνθρωπος όχι μόνο όταν μας ευεργετεί αλλά και όταν μας τιμωρεί. Και πράγματι οι κολασμοί και οι τιμωρίες Αυτού αποτελούν μέγιστο μέρος της ευεργεσίας, μέγιστη εκδήλωση πρόνοιας. Όταν λοιπόν δεις να εμφανίζεται πείνα και επιδημίες και ξηρασίες και πλημμύρες και ασυνήθιστη πνοή ανέμων ή άλλο κάτι από αυτά που τιμωρούν την ανθρώπινη φύση, μη δυσανασχετήσεις, ούτε να απογοητευθείς αλλά προσκύνησε αυτόν που τα προκαλεί, θαύμασε αυτόν δια τη φροντίδα του. Διότι Εκείνος τα κάνει αυτά και τιμωρεί το σώμα για να σωφρονίσει την ψυχή. Κάποιος όμως θα πει: ο Θεός κάνει αυτά τα πράγματα ; Ναι ο Θεός τα κάνει. Και μπροστά σε όλη την πόλη και σε ολόκληρη την οικουμένη, δεν θα διστάσω να το πω. Μακάρι η φωνή μου να ήταν ισχυρότερη και από τη σάλπιγγα και να μπορούσα να σταθώ σε ένα υψηλό μέρος και να φωνάξω σε όλους και να διακηρύξω ότι αυτά τα κάνει ο Θεός. Και δεν τα λέω αυτά από αλαζονεία αλλά έχω συμπαραστάτη τον προφήτη, ο οποίος φωνάζει και λέει μαζί μου, ότι «δεν υπάρχει στην πόλη “κακία” την οποία δεν προκάλεσε ο Κύριος; » (Αμώς 3,6). Είναι βεβαίως η “κακία” όνομα ομόηχο και θέλω να μάθετε εσείς τη σημασία κάθε μιας από τις δύο ομώνυμες έννοιες της “κακίας”, για να μη συγχέετε τη φύση των πραγμάτων εξ αιτίας της ομωνυμίας και καταλήξετε σε βλασφημία κατά του Θεού.

Κακία λοιπόν είναι η πραγματική κακία, π.χ. η πορνεία, η μοιχεία, η πλεονεξία και τα αμέτρητα δεινά, που είναι άξια μεγίστης κατακρίσεως και τιμωρίας. Πάλι είναι “κακία”, μάλλον δεν είναι αλλά έτσι λέγεται, η πείνα, η επιδημία, ο θάνατος, η αρρώστια και τα παρόμοια. Αυτά βεβαίως μπορεί να μην είναι κακά. Τι λοιπόν; Αν ήταν κακά δεν θα γίνονταν για εμάς αίτια αγαθών, όταν σωφρονίζουν την αλαζονεία, εκριζώνουν την αδιαφορία και μας επαναφέρουν στην ανήσυχη φροντίδα και μας καθιστούν περισσότερο προσεκτικούς. «Διότι όταν», λέει, «τους εφόνευε, τότε τον αναζητούσαν και επέστρεφαν προς Αυτόν και ερχόντουσαν προς το Θεό από βαθέος όρθρου» (Ψαλμ. 77,34). Κακία λοιπόν αυτήν εννοεί, αυτήν η οποία μας σωφρονίζει, μας καθιστά λαμπρούς, αυτήν που μας υποχρεώνει να γινόμαστε επιμελέστεροι, που μας επαναφέρει στη χριστιανική διδασκαλία, δεν εννοεί την άλλη τη διαβλητή κακία που είναι άξια κατακρίσεως. Διότι εκείνη δεν είναι έργο του Θεού, αλλά εύρημα της δικής μας θέλησης και αποβλέπει στην αναίρεση εκείνης. Κακία λοιπόν ο Θεός εννοεί την «κάκωση», η οποία προκαλείται σε μας από τις τιμωρίες, ονομάζων αυτήν κατ’ αυτό τον τρόπο όχι από το χαρακτήρα της, αλλά από τη γνώμη των ανθρώπων. Επειδή δηλαδή συνηθίζουμε να ονομάζουμε “κακία” όχι μόνο τις κλοπές και τις μοιχείες, αλλά και τις συμφορές, κάλεσε το πράγμα με το όνομα αυτό από την εκτίμηση που κάνουν οι άνθρωποι. Αυτό λοιπόν εννοεί ο προφήτης όταν λέει ότι «δεν υπάρχει στη πόλη “κακία” την οποία δεν προκάλεσε ο Κύριος» (Αμώς 3,6). Τούτο φανέρωσε ο Θεός και δια του Ησαΐα όταν είπε: «Εγώ είμαι ο Θεός που κάνω ειρήνη και δημιουργώ “κακά”» (Ης. 45,7). Κακά πάλι εδώ αποκαλεί τις συμφορές. Την ίδια “κακία” υπαινίσσεται και ο Χριστός στα Ευαγγέλια όταν λέει στους μαθητές του τα εξής: «Αρκεί δια την ημέραν η “κακία” αυτής» (Ματθ. 6,34), δηλαδή η κάκωση, η ταλαιπωρία. Από παντού λοιπόν γίνεται φανερό ότι “κακία” ονομάζει τις τιμωρίες, τις οποίες εκφέρει εναντίον μας, ως μέγιστη εκδήλωση προνοίας.
Και πράγματι και ο ιατρός δεν είναι αξιοθαύμαστος μόνο όταν οδηγεί τον ασθενή σε κήπους και λιβάδια, ούτε όταν τον φέρνει σε λουτρά και κολυμβήθρες, ούτε όταν του παραθέτει πλούσιο τραπέζι, αλλά είναι εξίσου ιατρός και όταν προστάζει να μένει νηστικός και όταν υποφέρει από την πείνα, και βασανίζεται από τη δίψα, όταν τον καθηλώνει στο κρεβάτι και μετατρέπει κατά κάποιο τρόπο το σπίτι σε φυλακή, και τον αποστερεί και από αυτό το φως, συσκοτίζων την αίθουσα από όλα τα μέρη με παραπετάσματα, και όταν κάνει χειρουργική επέμβαση, και όταν καυτηριάζει, και όταν του προσφέρει πικρά φάρμακα. Πώς λοιπόν δεν είναι άτοπο, εκείνον μεν που του προκαλεί τόσα κακά να τον ονομάζουμε γιατρό, και το Θεό, αν καμιά φορά προκαλέσει ένα από αυτά, π.χ. επιδημία ή θάνατο, να τον βλασφημούμε και να του αρνούμαστε την πρόνοια για το σύμπαν; Και όμως μόνο αυτός είναι ο αληθινός γιατρός, ιατρός ψυχών και σωμάτων.

Γι’ αυτό πολλές φορές παραλαμβάνει τον άνθρωπο, όταν σκιρτά από ευημερία και προκαλεί πυρετό αμαρτημάτων, και με την ένδεια την πείνα και το θάνατο και με άλλες συμφορές και με άλλα φάρμακα που γνωρίζει Αυτός, τον απαλλάσσει από τα νοσήματα. Αλλά θα πει κάποιος, την πείνα την αισθάνονται μόνο οι πτωχοί. Ο Θεός όμως δεν τιμωρεί μόνο με πείνα αλλά και με αναρίθμητα άλλα μέσα. Τον πτωχό πολλές φορές τον σωφρόνισε με την πείνα, τον πλούσιο και τον εύπορο γενικώς με τους κινδύνους, τα νοσήματα, με προώρους θανάτους. Διότι είναι επινοητικός και έχει ποικίλα φάρμακα για τη σωτηρία μας. Το ίδιο κάνουν και οι δικαστές. Δεν τιμούν μόνο, ούτε στεφανώνουν τους κατοίκους των πόλεων, ούτε παρέχουν μόνο δώρα, αλλά και τιμωρούν πολλές φορές. Γι’ αυτό το λόγο και ξίφος ακονίζεται γι’ αυτούς και βάραθρο αναμένει, και τροχός, και πάσσαλοι, και δήμιοι, και αναρίθμητα άλλα είδη κολασμού. Αυτό που είναι ο δήμιος στην περίπτωση των δικαστών, για το Θεό είναι ο λιμός, ο οποίος ως δήμιος μας σωφρονίζει και μας απομακρύνει από την κακία. Το ίδιο μπορούμε να παρατηρήσουμε και στους γεωργούς. Διότι δεν περιποιούνται μόνο την ρίζα της αμπέλου, ούτε την περιφράσσουν, αλλά και περικόπτουν αυτήν και κόπτουν πολλούς βλαστούς. Γι’ αυτό δεν έχουν μόνο αξίνα, αλλά και δρέπανα κατάλληλα να κόπτουν. Αλλά δεν τους κατηγορούμε και αυτούς για όλα αυτά. Και μάλιστα τότε τους θαυμάζουμε, όταν τους βλέπουμε να αποκόπτουν πολλά άχρηστα, ώστε με την αποκοπή των περιττών να εξασφαλισθεί η βεβαία σωτηρία των άλλων. Πως λοιπόν δεν είναι παράλογο, τον μεν πατέρα, και το γιατρό, και το δικαστή, και το γεωργό να τους επιδοκιμάζουμε και ούτε εκείνον, όταν διώχνει το γιο του από το σπίτι, ούτε το γιατρό όταν βασανίζει τον ασθενή, ούτε το δικαστή όταν τιμωρεί, ούτε το γεωργό όταν κλαδεύει να επικρίνουμε και να κατηγορούμε, και το Θεό, αν θελήσει καμιά φορά, που είμαστε αποχαυνωμένοι, να μας κάνει να συνέλθουμε από την πολλή μέθη, την οποία γεννά η κακία, να τον επικρίνουμε και να βάλλουμε εναντίον του με αναρίθμητες κατηγορίες; Δεν είναι ίδιον της μεγίστης ανοησίας να μην επιτρέπουμε στο Κύριο ίση δικαιολογία προς εκείνη που αναγνωρίζουμε στους συνδούλους μας;
Αυτά τα λέω από πρόνοια για τους ίδιους τους κατηγόρους, ώστε λακτίζοντες προς κέντρα να μη ματώνουν τα πόδια τους, ούτε ρίχνοντας λίθους προς τον ουρανό να δεχθούν τραύματα στο κεφάλι τους. Μπορώ ακόμα να αναφέρω και άλλο βαρύτερο ακόμη. Ας παραλείψω να εξετάσω (συμβατικώς το λέω), αν ο Θεός μας αφαίρεσε τα δοθέντα προς ωφέλειά μας. Λέω όμως τούτο μόνο, ότι, αν έλαβε αυτά που έδωσε, και πάλι δεν θα μπορούσε να τον επικρίνει κανείς γι’ αυτό. Διότι είναι κύριος των δικών του. Μεταξύ των ανθρώπων, όταν δίνουν χρήματα, ως παρακαταθήκη ή δανείζουν, συνηθίζουν να χρωστούν ευγνωμοσύνη οι λαβόντες για το χρόνο που κράτησαν τα δανεικά και δεν αγανακτούν όταν έρχεται η στιγμή να τα στερηθούν. Όταν λοιπόν ο Θεός θέλει να λάβει πίσω τα δικά του, θα τον κατηγορήσουμε; Πες μου; Και πως μια τέτοια αντίληψη δεν αποτελεί μεγάλη ανοησία; Αλλά ο μέγας και γενναίος Ιώβ δεν ενεργούσε κατ’ αυτό τον τρόπο. Όχι μόνο όταν λάμβανε, αλλά και όταν αποστερούταν, αναγνώριζε μεγάλη χάρη και έλεγε τα εξής: «ο Κύριος τα έδωσε, ο Κύριος πάλι τα αφαίρεσε. Ας είναι ευλογημένο το όνομα του Κυρίου εις τους αιώνας» (Ιώβ 1,21). Εάν τώρα και για τα δύο αυτά απολύτως πρέπει να ευχαριστούμε το Θεό, και για το καθένα χωριστά, και αν η αφαίρεση δεν είναι λιγότερο ωφέλιμη από τη χορήγηση, πες μου, ποιος θα μας συγχωρήσει, αν αυτόν τον τόσο επιεική και φιλάνθρωπο και κηδεμόνα μας, τον σοφότερο από κάθε γιατρό, φιλοστοργότερο από κάθε πατέρα, τον δικαιότερο από κάθε δικαστή, αυτόν ο οποίος φροντίζει για τις ψυχές μας με μεγαλύτερη επιμέλεια από κάθε γεωργό, εμείς τον ανταμείβουμε με τα αντίθετα και αν δυσανασχετούμε εναντίον Αυτού, τον οποίο πρέπει να προσκυνούμε;

Άραγε μπορεί να υπάρξει απρερισκεπτότερο και ανοητότερο από εκείνο, που λένε μερικοί, ότι δηλαδή μέσα σε τόση τάξη και αρμονία του σύμπαντος εμείς στερούμαστε της προνοίας του Θεού; Όπως δηλαδή αν κανείς υποστηρίζει ότι ο ήλιος είναι σκοτεινός και ψυχρός, παρέχει με αυτή τη γνώμη δείγμα μεγάλης ανοησίας, το ίδιο και αν αμφιβάλλει για την πρόνοια του Θεού, μαρτυρεί πολύ μεγαλύτερη ανοησία με τις επικρίσεις του. Ούτε ο ήλιος δεν είναι τόσο φωτεινός, όσο σαφής είναι η πρόνοια του Θεού. Αλλά τολμούν μερικοί να υποστηρίζουν, ότι τα ανθρώπινα τα κατευθύνουν δαίμονες. Τι να κάνω; Έχεις Κύριο φιλάνθρωπο. Διότι προτιμά μάλλον να βλασφημείται από εσένα με τους λόγους αυτούς παρά να σε παραδώσει στους δαίμονες και να σε πείσει εμπράκτως πως κυβερνούν οι δαίμονες. Τότε, με την πείρα αυτή, θα μάθαινες καλώς την πονηρία τους. Ή μάλλον και τώρα είναι δυνατόν να σας την παραστήσω με ένα μικρό παράδειγμα. Συνάντησαν το Χριστό μερικοί δαιμονιζόμενοι, εξερχόμενοι από τους τάφους, και τον παρακάλεσαν οι δαίμονες να τους επιτρέψει να εισέλθουν σε αγέλη χοίρων (Ματθ. 8,28). Και τους επέτρεψε και εισήλθαν και αμέσως τους κατακρήμνισαν όλους. Έτσι κυβερνούν οι δαίμονες. Και με τους χοίρους δεν είχαν κανέναν ιδιαίτερο λόγο, ενώ προς εσένα υπάρχει πάντοτε άσπονδος πόλεμος και ασυμφιλίωτη μάχη και έχθρα αθάνατη. Εάν τους χοίρους με τους οποίους δεν είχαν τίποτα κοινό, δεν τους ανέχθηκαν ούτε μια ελάχιστη στιγμή του χρόνου, τι δεν θα έκανα, εάν είχαν στην εξουσία τους εμάς, που είμαστε εχθροί τους και συνεχώς τους δαγκώνουμε. Γι’ αυτό και ο Θεός τους άφησε να εφορμήσουν στην αγέλη των χοίρων, για να γνωρίσεις την κακία τους στα σώματα των αλόγων ζώων. Και είναι σε όλους φανερό, ότι τα ίδια θα είχαν κάνει και στους δαιμονιζομένους εκείνους, αυτά δηλαδή που έκαναν στους χοίρους, αν οι δαιμονιζόμενοι και μέσα στην τρέλα τους δεν ήταν αντικείμενο μεγάλης προνοίας από μέρους του Θεού. Και τώρα λοιπόν, αν δεις άνθρωπο ταρασσόμενο από δαίμονα, προσκύνησε τον Κύριο και μάθε την κακία των δαιμόνων.

Στην περίπτωση αυτών των δαιμονιζομένων μπορείς να δεις και τα δυο, και τη φιλανθρωπία του Θεού, και την κακία των δαιμόνων. Την μεν κακία των δαιμόνων την βλέπεις όταν ταράσσουν και αναστατώνουν την ψυχή του δαιμονιζομένου. Τη δε φιλανθρωπία του Θεού την βλέπεις, όταν έναν τόσο άγριο δαίμονα, που κατοικεί μέσα του, τον συγκρατεί και τον εμποδίζει και δεν του επιτρέπει να χρησιμοποιήσει όλη του τη δύναμη, αλλά του επιτρέπει να δείξει τη δύναμή του τόσο μόνο, όσο αρκεί και τον άνθρωπο να τον σωφρονίσει, και να καταστήσει φανερή τη δική του κακία. Θέλεις πάλι και με ένα άλλο παράδειγμα να δεις πως κυβερνά ο δαίμονας, όταν ο Θεός του επιτρέπει να χρησιμοποιήσει τη δύναμή του; Σκέψου τα βουκόλια, τα κοπάδια του Ιώβ, πως τα κατέστρεψε όλα σε μια μόνο στιγμή, σκέψου το θλιβερό θάνατο των παιδιών του και τις πληγές, που προξένησε στο σώμα του. Και τότε θα δεις την ωμότητα και την απανθρωπιά και τη σκληρότητα της κακίας των δαιμόνων, και από αυτό θα κατανοήσεις σαφώς ότι, εάν ο Θεός άφηνε το παν στην απόλυτη εξουσία τους, θα συνέβαινε τα πάντα να βρίσκονται σε μια σύγχυση και ταραχή, και θα έκαναν και σε μας αυτά που έκαναν στους χοίρους και τα βουκόλια του Ιώβ και δεν θα υπολόγιζαν τη δική μας ζωή.

Αν κυβερνούσαν οι δαίμονες, δεν θα είμαστε σε καθόλου καλύτερη κατάσταση από εκείνη των δαιμονιζομένων, μάλλον θα είμαστε σε χειρότερη κατάσταση από εκείνους. Διότι και εκείνους δεν εγκατέλειψε ο Θεός στην απόλυτη τυραννία των δαιμόνων, διότι τότε θα είχαν πάθει πολύ χειρότερα από όσα πάσχουν τώρα. Εγώ θα ρωτούσα να μάθω και το εξής από αυτούς που τα λένε αυτά. Ποια δηλαδή αταξία βλέπουν στα παρόντα, ώστε να αναθέτουν τη διοίκηση όλων των ανθρωπίνων στους δαίμονες; Διότι βλέπουμε τον ήλιο τόσα χρόνια να διαγράφει με τάξη την τροχιά του κάθε μέρα, τον ποικίλο χορό των άστρων να διατηρεί τη δική του τάξη, την τροχιά της σελήνης απαρεμπόδιστη, την διαδοχή της νύκτας και της ημέρες να συντελείται με ακρίβεια, όλα, και τα άνω και τα κάτω, κινούνται ως ένας αρμονικός χορός, μάλλον περισσότερο και ακριβέστερα από χορό, διότι το καθένα διατηρεί τη δική του θέση και δεν εκτρέπεται από τη γενική τάξη, την οποία καθόρισε ο Θεός από την αρχή που τα δημιούργησε.

Αλλά θα πει κανείς, τι το όφελος όταν ο ουρανός μεν και ο ήλιος και η σελήνη και ο χορός των άστρων και όλα τα άλλα έχουν ζηλευτή τάξη και αρμονία, ενώ τα ανθρώπινα είναι γεμάτα σύγχυση και αταξία; Από ποια σύγχυση και αταξία, άνθρωπέ μου; Ο μεν πλουτίζει, λέει, και μετέρχεται βία, αρπάζει και είναι πλεονέκτης, καταπίνει κάθε μέρα τις περιουσίες των πτωχών, και δεν πάσχει κανένα κακό. Και ο δε, που ζει μετριοπαθώς, που είναι κοσμημένος με σωφροσύνη και δικαιοσύνη και με όλα τα άλλα αγαθά, υποφέρει από τη φτώχια και τις ασθένειες και τα χειρότερα δεινά. Αυτά λοιπόν είναι που σε σκανδαλίζουν; Ναι, λέει, αυτά. Εάν λοιπόν δεις και πολλούς από τους άρπαγες να τιμωρούνται, και μερικούς εναρέτους ή και αναριθμήτους να απολαμβάνουν τα αγαθά, γιατί τότε δεν εγκαταλείπεις αυτή τη γνώμη και δεν αποδέχεσαι τον Κύριο; Διότι αυτό είναι που με σκανδαλίζει περισσότερο. Γιατί μεταξύ δύο πονηρών, ο μεν ένας τιμωρείται, ενώ ο άλλος απέρχεται από αυτό τον κόσμο, αφού διέφυγε την τιμωρία, και μεταξύ δύο αγαθών ο μεν ένας τιμάται, ενώ ο άλλος τιμωρείται σε όλη του τη ζωή; Αλλά και αυτό είναι μέγιστο έργο της προνοίας του Θεού. Διότι εάν όλους τους κακούς τους τιμωρούσε εδώ, σε αυτή τη ζωή, και έδινε αμοιβή επίσης εδώ σε όλους τους καλούς, τότε θα ήταν περιττή η ώρα της κρίσεως. Και πάλι, εάν δεν τιμωρούσε κανένα κακό και δεν τιμούσε κανένα καλό, τότε και οι φαύλοι θα γίνονταν φαυλότεροι και χειρότεροι, καθώς και περισσότερο αδιάφοροι από τους καλούς. Και αυτοί που έχουν την τάση να βλασφημούν, θα κατηγορούσαν περισσότερο το Θεό και θα έλεγαν, ότι τα ανθρώπινα στερούνται παντελώς της πρόνοιας του Θεού. Διότι εάν και τώρα, που τιμωρούνται μερικοί πονηροί και αμείβονται μερικοί αγαθοί, ισχυρίζονται ότι τα ανθρώπινα βρίσκονται έξω από την πρόνοια του Θεού, εάν δεν γινόταν και αυτό και τι δεν θα έλεγαν; Και ποιες λέξεις δεν θα ξεστόμιζαν; Γι’ αυτό άλλους μεν από τους πονηρούς τους τιμωρεί και άλλους δεν τους τιμωρεί, και από τους αγαθούς άλλους αμείβει και άλλους δεν αμείβει. Δεν τους τιμωρεί βεβαίως όλους για να σε πείσει ότι υπάρχει ανάσταση. Τιμωρεί όμως μερικούς για να καταστήσει με το φόβο προσεκτικότερους τους αμελείς, με την τιμωρία δηλαδή των άλλων. Από το άλλος μέρος, αμείβει μερικούς από τους αγαθούς, ώστε με τις αμοιβές να προσελκύσει και άλλους στο ζήλο της αρετής. Και δεν τους αμείβει όλους, για να μάθεις, ότι υπάρχει άλλος χρόνος, κατά τον οποίο οι πάντες θα λάβουν το μισθό των έργων τους.

Διότι εάν σε αυτή τη ζωή απολάμβαναν όλοι την αντάξια ανταμοιβή, δεν θα πίστευαν στη διδασκαλία της αναστάσεως. Εάν πάλι κανείς δεν απολάμβανε σύμφωνα προς την αξία του, οι περισσότεροι θα γίνονταν αδιάφοροι. Γι’ αυτό άλλους μεν τιμωρεί και άλλους δε δεν τιμωρεί, ωφελώντας με αυτό τον τρόπο και τους τιμωρουμένους και τους μη τιμωρουμένους. Διότι των πρώτων εκριζώνει την κακία, ενώ τους δεύτερους τους καθιστά σωφρονεστέρους με την τιμωρία των άλλων. Και αυτό είναι φανερό από όσα είπε ο ίδιος ο Χριστός. Όταν δηλαδή του ανήγγειλαν, ότι ένας πύργος, που κατέπεσε, καταπλάκωσε μερικούς ανθρώπους, είπε προς αυτούς: «Τι νομίζετε, ότι εκείνοι μόνο ήταν αμαρτωλοί; Όχι σας λέω. Αλλά εάν δεν μετανοήσετε, θα πάθετε και εσείς τα ίδια»(Λουκ. 13,4). Είδες πως χάθηκαν και εκείνοι για τις αμαρτίες τους, αλλά και οι άλλοι που διέφυγαν δεν διέφυγαν για τη δικαιοσύνη τους, αλλά για να γίνουν καλύτεροι διδασκόμενοι από τις τιμωρίες των άλλων; Αλλά θα πεις, αδικούνται οι τιμωρούμενοι. Διότι θα μπορούσαν χωρίς να τιμωρηθούν να γίνουν αυτοί καλύτεροι από τις τιμωρίες των άλλων. Αλλά εάν ο Θεός γνώριζε, ότι αυτοί θα γίνονταν καλύτεροι με τη μετάνοια, δεν θα τους τιμωρούσε. Διότι εάν, ενώ γνωρίζει εκ των προτέρων ότι πολλοί δεν θα επωφεληθούν από τη μακροθυμία του, εν τούτοις δείχνει μεγάλη ανεξικακία και εκπληρώνει το χρέος του και τους παρέχει την ευκαιρία να ανανήψουν και να συνέλθουν από την ανοησία τους, πώς θα αποστερούσε από το κέρδος της μετανοίας όσους επρόκειτο να γίνουν καλύτεροι από την τιμωρία των άλλων; Ώστε δεν αδικούνται καθόλου, διότι και η κακία τους εκριζώνεται με την τιμωρία και η κόλαση στον άλλο κόσμο θα είναι ελαφρότερη, διότι πρόλαβαν και υπέφεραν πολλά εδώ, σε αυτή τη ζωή.

Από την άλλη μεριά, όσοι δεν τιμωρήθηκαν εδώ, δεν αδικούνται καθόλου. Διότι είχαν τη δυνατότητα, εάν ήθελαν, να επωφεληθούν από τη μακροθυμία του Θεού, για να στραφούν προς την αρετή και αφού θαυμάσουν την ανεξικακία να σεβασθούν την υπερβολική ανοχή και να μεταστραφούν προς την αρετή και από τις τιμωρίες των άλλων να κερδίσουν αυτοί την δική τους σωτηρία. Εάν όμως επιμένουν στην κακία τους, δεν είναι αίτιος ο Θεός, ο οποίος μακροθυμεί ακριβώς γι’ αυτό, για να τους ανακτήσει, αλλά οι ίδιοι είναι ανάξιοι συγχωρήσεως, διότι δεν χρησιμοποίησαν δεόντως τη μακροθυμία του Θεού. Και είναι δυνατόν να παραθέσω όχι μόνο αυτό το λόγο, που εξηγεί γιατί δεν τιμωρούνται εδώ όλοι οι κακοί, αλλά και άλλον όχι μικρότερης αξίας. Ποιος είναι αυτός; Ότι, εάν ο Θεός τιμωρούσε όλους για όλα τα αμαρτήματά τους, από πολλού θα είχε εξαφανισθεί το ανθρώπινο γένος και δεν θα διατηρούσε τη συνέχειά του. Και για να καταλάβεις ότι αυτό είναι αληθές άκουσε τον προφήτη που λέει: «Εάν λάβεις υπ’ όψιν τας ανομίας, Κύριε, ποιος θα αντέξει; » (Ψαλμ. 129,3). Αν κρίνεις αναγκαίο ας βασανίσουμε αυτή τη φράση. Αν εξετάσουμε με ακρίβεια τη ζωή μας (διότι δεν είναι δυνατό να γνωρίζουμε τη ζωή του καθενός) και φέρουμε στη μέση τις αμαρτίες που ομολογουμένως πράττουμε όλοι, θα μας γίνει φανερό, ότι εάν τιμωρούμαστε για κάθε ένα από τα αμαρτήματά μας, θα είχαμε αφανισθεί προ πολλού.

Όποιος κάλεσε τον αδελφό του ανόητο, είναι ένοχος εις τη γέενα του πυρός, λέει (Ματθ. 5,22). Υπάρχει λοιπόν κανείς από μας, που δεν υπέπεσε σε αυτό το αμάρτημα ; Τι λοιπόν, έπρεπε αμέσως να αναρπασθεί; Τότε θα είχαμε αναρπασθεί και θα είχαμε αφανισθεί όλοι από παλιά και ακόμη παλιότερα. Πάλιν λέει, όποιος ορκίζεται, και αν αληθώς ορκίζεται, κάνει πράγματα εκ του πονηρού (Ματθ. 5,37). Αλλά ποιος υπάρχει που δεν έχει ορκισθεί; Ή μάλλον υπάρχει κανείς που δεν παρέβη τον όρκο του ποτέ; Όποιος, λέει, κοιτάξει γυναίκα με οφθαλμούς ακολάστους, είναι ήδη μοιχός (Μα7θ. 5,28). Και αυτής της αμαρτίας μπορεί να βρει κανείς πολλούς ενόχους. Όταν λοιπόν τα αμαρτήματα που ομολογούμε είναι τέτοιου είδους, τόσο δηλαδή ανυπόφορα, και κάθε ένα από αυτά επισύρει εναντίον μας την απαραίτητη τιμωρία, αν αναλογισθούμε και όσα διαπράξαμε κρυφά, τότε κυρίως θα δούμε την πρόνοια του Θεού, η οποία δεν μας τιμωρεί για κάθε αμάρτημα. Ώστε όταν δεις κάποιον να είναι άρπαγας, πλεονέκτης και να μην τιμωρείται, διερεύνησε και εσύ τη συνείδησή σου, αναλογίσου όλη σου τη ζωή, θυμήσου τις αμαρτίες σου, και θα μάθεις καλά, ότι εσένα πρώτο δεν σε συμφέρει να τιμωρηθείς για κάθε ένα από τα αμαρτήματά σου. Γι’ αυτό οι πολλοί φωνάζουν αμέτρως, επειδή δεν εξετάζουν τα δικά τους αμαρτήματα πριν από τα ξένα, αλλά παραλείπουμε τα δικά μας όλοι και εξετάζουμε τα αμαρτήματα των άλλων. Άλλα ας μη κάνουμε πλέον αυτό, αλλά το αντίθετο. Και αν δεις κανένα δίκαιο να τιμωρείτε, θυμήσου τον Ιώβ. Και δίκαιος να είναι κανείς, δεν θα είναι δικαιότερος από εκείνον, ούτε καν θα τον πλησιάζει. Και αν υποφέρει αμέτρητα κακά, ποτέ δεν είναι δυνατόν να έπαθε όσα έπαθε εκείνος.
Τούτο λοιπόν έχων στο νου σου, πάψε να κατηγορείς τον Κύριο, αφού κατανοήσεις, ότι ο Θεός δεν αφήνει το δίκαιο να υποφέρει, διότι τον εγκαταλείπει, αλλά διότι θέλει να τον στεφανώσει και να τον καταστήσει ενδοξότερο. Αν πάλι δεις αμαρτωλό να τιμωρείται, θυμήσου τον παραλυτικό, ο οποίος επί 38 χρόνια ήταν κατάκοιτος στο κρεβάτι (Ιωαν. 5,5). Ότι πράγματι και εκείνος παραδόθηκε τότε στην αρρώστια εκείνη για τις αμαρτίες του, άκουσε το Χριστό που το λέει: «Ιδού, έγινες υγιής, μη αμαρτάνεις πλέον, για να μη σου συμβεί κάτι χειρότερο» (Ιωαν. 5,14). Διότι ή πληρώνουμε τις αμαρτίες μας τιμωρούμενοι ή λαμβάνουμε ευκαιρία για να στεφανωθούμε, αν, ενώ ζούμε εναρέτως, υποφέρουμε. Ώστε και αν ζούμε με δικαιοσύνη και αν ζούμε στην αμαρτία, η τιμωρία μας είναι ωφέλιμος, διότι άλλοτε μεν μας καθιστά λαμπρότερους, άλλοτε σωφρονέστερους και ελαφρώνει τη μέλλουσα τιμωρία. Ότι πράγματι, όταν τιμωρηθούμε σ’ αυτή τη ζωή και υπομείνουμε ευχαρίστως την τιμωρία, συμβαίνει να μας αναμένει στην άλλη ζωή ηπιότερη τιμωρία, άκουσε τον Παύλο που το λέει: «Δια τούτο υπάρχουν μεταξύ σας πολλοί αδύνατοι και άρρωστοι, και αρκετοί νεκροί. Διότι εάν κρίναμε τον εαυτό μας, δεν θα κρινόμασταν. Κρινόμενοι όμως από τον Κύριο τιμωρούμαστε για να μην καταδικασθούμε με τον κόσμο» (Α’ Κορινθ. 11,30-32). Γνωρίζοντες λοιπόν καλώς όλα αυτά και εμβαθύνοντας γενικά στο θέμα της πρόνοιας του Θεού, να αποστομώνουμε αυτούς, που αντιλέγουν.

Και αν υπάρχει κάτι που υπερβαίνει τη δική μας σκέψη, να μην κρίνουμε από αυτό και καταλήγουμε στο συμπέρασμα, ότι ο Θεός δεν προνοεί για τα ανθρώπινα, αλλά αφού κατανοήσαμε την πρόνοια αυτού εν μέρει, στα σημεία, που παραμένουν ακατανόητα, ας αναλογιστούμε, ότι η σοφία του Θεού είναι ανεξερεύνητη. Διότι, εάν ο ανίδεος δεν μπορεί να κατανοήσει την τέχνη του ανθρώπου, πολύ περισσότερο είναι αδύνατο η ανθρώπινη σκέψη να κατανοήσει σε όλο το βάθος το άπειρο της πρόνοιας του Θεού. «Διότι αι κρίσεις του είναι ανεξερεύνητοι και ανεξιχνίαστοι οι δρόμοι του» (Ρωμ. 11,33). Αλλ’ όμως από τα λίγα, αφού λάβουμε φανερή και σαφή πίστη, ας ευχαριστούμε αυτόν για όλα όσα γίνονται. Και πράγματι, υπάρχει και ένα άλλο επιχείρημα, που δεν επιδέχεται αντίρρηση, για όσους θέλουν να φιλοσοφήσουν στο θέμα της θείας πρόνοιας. Ας ρωτήσουμε όσους αντιλέγουν: Υπάρχει άραγε Θεός; Και αν μας πουν, ότι δεν υπάρχει, τότε να μην τους απαντήσουμε. Όπως δηλαδή δεν αξίζει να απαντάμε σε παράφρονες, το ίδιο και για εκείνους που υποστηρίζουν, ότι δεν υπάρχει Θεός. Διότι, εάν ένα πλοίο, που έχει λίγους ναύτες και επιβάτες, δεν μπορεί να διανύσει σώο ούτε ένα στάδιο, χωρίς το χέρι που το κυβερνά, πολύ περισσότερο τόσο μέγας κόσμος, που περιέχει τόσα σώματα συγκείμενα από διάφορα στοιχεία, δεν θα διασωζόταν επί τόσο χρόνο, αν δεν προΐστατο αυτού κάποια πρόνοια, που συγκρατεί το σύμπαν και διατηρεί τη συνέχειά του διαρκώς. Αν όμως ντραπούν την κοινή γνώμη όλων και την πείρα που μας προσφέρουν τα ίδια τα πράγματα και ομολογήσουν ότι υπάρχει Θεός, ας του πούμε, ότι εάν υπάρχει Θεός, όπως πράγματι υπάρχει, είναι επόμενο να είναι και δίκαιος. Διότι εάν δεν είναι δίκαιος, δεν είναι και Θεός. Εάν δε είναι δίκαιος, τότε αποδίδει στον καθένα μισθό αντάξιο προς τα έργα του. Αλλά βλέπουμε, ότι εδώ δεν απολαμβάνουν όλοι κατά την αξία των έργων τους. Επομένως είναι ανάγκη να ελπίσουμε, ότι επιφυλάσσεται στο μέλλον μια άλλη αμοιβή, για να αμειφθεί έκαστος κατά την αξία των έργων του και να φανεί το δίκαιο του Θεού. Αυτή η λοιπόν η επιχειρηματολογία μαζί με τη βαθύτερη επεξεργασίας της διδασκαλίας για τη θεία πρόνοια, μας εισάγει και στη διδασκαλία της αναστάσεως.
Όλα αυτά λοιπόν γνωρίζοντες, και εμείς οι ίδιοι να σκεπτόμαστε τα περί προνοίας και αναστάσεως και άλλους να διαφωτίζουμε και να καταβάλουμε κάθε προσπάθεια να αποστομώνουμε τους λυσσαλέους εχθρούς του Κυρίου, και να Τον δοξάσουμε σε όλα. Διότι κατ’ αυτό τον τρόπο θα τύχουμε μεγαλύτερης κηδεμονίας του και μεγάλης βοηθείας και θα μπορέσουμε να απαλλαγούμε από την πραγματική κακία και να επιτύχουμε τα μέλλοντα αγαθά με τη χάρη και τη φιλανθρωπία του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού, δια του οποίου και μετά του οποίου η δόξα εις τον Πατέρα, μαζί και το Άγιο Πνεύμα, τώρα και πάντοτε, και εις τους αιώνας των αιώνων. Αμήν.

ΕΚΚΛΗΣΙΑΣΤΙΚΗ ΠΕΡΙΟΥΣΙΑ - ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ (Αποσπάσματα -π. Γ. Μεταλληνός)

Η εκκλησιαστική (επισκοπική και μοναστηριακή) περιουσία κατά κανόνα, έχει «κατά Θεόν» προέλευση (δωρεές, αφιερώματα των ίδιων των μοναχών στο μοναστήρι τους, πολιτειακές παροχές κ.λ.π.). Και αυτό, διότι οι Επισκοπές και τα Μοναστήρια, σε δυσχείμερους μάλιστα καιρούς (παρατεινόμενη δουλεία), προσέφεραν τεράστιο κοινωνικό έργο, πού ο Λαός το εκτιμούσε απεριόριστα. Διότι τα Μοναστήρια ήταν αληθινή κολυμβήθρα πνευματικής και κοινωνικής αναγέννησης. Γι’ αυτό ο βαθύς γνώστης της Ορθοδοξίας, αείμνηστος καθηγητής Στήβεν Ράνσιμαν, έγραφε, ότι ήταν ευλογημένα τα χωριά που κοντά τους είχαν κάποιο μοναστήρι. Τα μοναστήρια μας αναδείχθηκαν σε αληθινή «κιβωτό του Γένους», σώζοντας και την πίστη του και τον τρόπο ζωής του, τον πολιτισμό του. Γι’ αυτό οι Βαυαροί το πρώτο που έκαμαν, μαζί με τα εγχώρια όργανά τους, για την προώθηση του εξευρωπαϊσμού μας, ήταν η διάλυση των μοναστηριών στην πλειοψηφία τους και η διαρπαγή της περιουσίας τους. Ήξεραν ότι στα Μοναστήρια σωζόταν κυριολεκτικά το Έθνος.

Πολύς λόγος γίνεται λοιπόν για την εκκλησιαστική περιουσία, με κυρίαρχη τάση τον λαϊκισμό: Να μοιραστεί η περιουσία στο λαό. Δεν διευκρινίζεται όμως ποιος είναι αυτός ο λαός. Σε αυτή την περίπτωση δίκαιο βέβαια είναι και το ερώτημα: Γιατί δεν μοιράζει και το Κράτος την περιουσία του στο λαό; Πώς όμως; Έτσι άτακτα και αόριστα; Δεν είναι λίγες οι φορές, που ο εκκλησιαστικός χώρος παρεχώρησε μέρος της περιουσίας του στο Κράτος για την αντιμετώπιση κοινωνικών αναγκών. Π.χ. η προσφορά γης στους πρόσφυγες (Βύρωνας, Καισαριανή) ή για την ανέγερση εθνωφελών Ιδρυμάτων (Πανεπιστήμιο, Ακαδημία, νοσοκομεία). Στο λαό δεν πηγαίνουν –και δεν ανήκουν- όλα αυτά τα Ιδρύματα;

Ο τρόπος αυτός διαχείρισης της περιουσίας από τους ηθικούς εκκλησιαστικούς παράγοντες έχει κατοχυρωθεί –και διαιωνίζεται- από τους εν Πνεύματι συνταχθέντες συνοδικούς Κανόνες της Εκκλησίας ((1) Κανών 28 των Αγίων Αποστόλων: «Ο Επίσκοπος έχει την φροντίδα όλων των πραγμάτων της Εκκλησίας, είτε χωραφιών και ακινήτων (απο) κτημάτων, είτε κειμηλίων και κινητών και τα «κυβερνά» (διαχειρίζεται) με φόβο και προσοχή, «στοχαζόμενος ότι έχει τον Θεόν έφορον και εξεταστήν εις την κυβέρνησιν (διαχείριση) αυτών». Όμως δεν έχει και την άδεια να τα οικειοποιείται και να λέγει, ότι είναι δικό του κάτι από αυτά, ή να τα χαρίζει σε συγγενείς του… Εάν δε οι συγγενείς του αυτοί είναι φτωχοί, ας δίνει και σ΄ αυτούς, επειδή όμως είναι φτωχοί και όχι ως συγγενείς του. Ας τους ελεεί από την ετήσια συγκομιδή και όχι εξ αιτίας τους να δικαιούται να πωλεί κάποιο από αυτά. Ο Επίσκοπος δηλαδή ή ο Ηγούμενος είναι όχι ιδιοκτήτες, αλλ’ απλοί «οικονόμοι» (διαχειριστές) των αγαθών, που ανήκουν στον Θεό και τον Λαό Του! (2) 12ος της Ζ΄ Οικουμενικής Συνόδου: Όποιος Επίσκοπος ή Ηγούμενος μοναστηριού δώσει κτήματα εκκλησιαστικά σε άρχοντες «ή με πωλησίαν ή με αλλαξίαν» (ανταλλαγή!!!), να ακυρώνεται η πράξη και τα πράγματα να επιστρέφονται στην Επισκοπή ή το Μοναστήρι. Αν δε τυχόν –παρατηρεί ο άγιος Νικόδημος- ο Αρχιερεύς ή ο Ηγούμενος προφασίζονται, ότι το χωράφι δεν δίνει εισόδημα ή κέρδος, αλλά μάλλον ζημία, ας το πουλούν, όχι σε άρχοντες και δυνάστες, αλλά σε κληρικούς ή γεωργούς, ανθρώπους δηλαδή «ταπεινούς και ευτελείς». Το γιατί το εξηγεί ο ίδιος Πατέρας: Τα πράγματα αυτά έχουν αφιερωθεί στον Θεόν και είναι «ιερά» και «πτωχικά». Προορίζονται δηλαδή για την κάλυψη των αναγκών των φτωχών. Δεν προορίζονται για άρχοντες, λοιπόν, ισχυρούς, που θα τα προσθέσουν στην δική τους περιουσία. Αν τα πάρουν όμως φτωχοί, τότε μπορεί να τα ξαναγοράσει από αυτούς η Εκκλησία, κάτι που δεν μπορεί να γίνει με τους πλούσιους.

Το πνεύμα της Ορθοδοξίας είναι, ότι η εκκλησιαστική και μοναστηριακή περιουσία ΠΡΕΠΕΙ να μένει στην Επισκοπή ή το Μοναστήρι, διότι τότε είναι πραγματικά «λαϊκή», ανήκει στον λαό. Όταν το ιδιοποιηθεί κάποιος, και μάλιστα «άρχοντας», δηλαδή ισχυρός, παύουν να ανήκουν στο λαό και γίνονται δική του ιδιοκτησία. Αυτό πρέπει να ισχύει και σήμερα. Τα μοναστηριακά κτήματα μπορούν να εκχωρούνται για κάποια χρόνια σε φτωχούς γεωργούς, για να τα καλλιεργούν και να διαθρέφουν την οικογένειά τους. Να μην χαριστούν όμως, διότι, όπως έχει συμβεί, οι γεωργοί θα τα πουλήσουν και τα χωράφια θα χαθούν. Μετά να επιστρέφονται πάλι εκεί, όπου ανήκουν, για την συμπαράσταση και σε άλλους. Μέσα σ’ αυτό το πνευματικό και φιλάνθρωπο κλίμα μπορεί να κινηθεί η διαχείριση της εκκλησιαστικής περιουσίας.

Κάποιοι περιμένουν τον «χωρισμό» Εκκλησίας-Πολιτείας, για να βρουν «νόμιμους» τρόπους διαρπαγής της εκκλησιαστικής περιουσίας, στο πνεύμα των Βαυαρών και των μετά τον Καποδίστρια (ο οποίος ήθελε την αξιοποίησή της) κρατικών ηγετών. Ξεχνούν όμως, ότι κατά το Σύνταγμα (άρθρο 17) προστατεύεται η ιδιοκτησία. Γιατί λοιπόν να μην επικαλεσθεί το Σύνταγμα και ο εκκλησιαστικός χώρος; Μήπως δεν δικαιώθηκαν οι Μονές, που προσέφυγαν στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο, όταν ζημιώθηκαν περιουσιακά επί Τρίτση (1987); Ο διοικητικός χωρισμός υπάρχει (ν. 590/1977, ο Καταστατικός Χάρτης της Εκκλησίας μας). Ο «χωρισμός», ως αποσύνδεση της Ορθοδοξίας από την ζωή του Έθνους -αυτόν στην ουσία θέλουν- θα είναι αδύνατος.

Και κάτι άλλο, μια και ο λόγος για διαχείριση περιουσιακών στοιχείων. Σε κάθε Μητρόπολη υπάρχει το «Μητροπολιτικό Συμβούλιο», που αποφασίζει γι’ αυτά. Σ’ αυτό μετέχουν ex officio και δύο κρατικοί υπάλληλοι (ανώτεροι): ένας δικαστικός και ένας οικονομικός. Αν συμβεί, λοιπόν, ποτέ κάποια ατασθαλία, σημαίνει ότι και αυτοί συγκατένευσαν. Ας το ξέρουμε, λοιπόν, όταν αναζητούμε ενόχους. Παπάδες και Ηγούμενοι μπορούν να «παραπλανήσουν» κρατικούς παράγοντες, όταν οι τελευταίοι στοχεύουν σε κάποιο δικό τους συμφέρον.

ΛΕΝΕ ΟΧΙ ΣΤΟ ΔΙΑΖΥΓΙΟ!!! (ΑΝΑΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ)

ΠΕΡΙ ΔΙΑΖΥΓΙΟΥ: ΚΑΝΩΝ ΜΗ΄ ΤΩΝ ΑΓΙΩΝ ΑΠΟΣΤΟΛΩΝ

Ει τις Λαϊκός της εαυτού γυναίκα εκβαλών, ετέραν λάβοι, ή παρά άλλου απολελυμένην, αφοριζέσθω.

Ερμηνεία (από το Πηδάλιο της Εκκλησίας):

Όποιος λαϊκός χωρίσει τη γυναίκα του άνευ λόγου πορνείας ή μοιχείας και πάρει άλλη ας αφορίζεται. Τα ίδια ισχύουν και για τη γυναίκα. Όποιος δε άνδρας ή γυναίκα χωρισθούν άνευ ευλόγου αιτίας και δευτεροπαντρευτούν, πρέπει να κανονίζονται ως μοιχοί (επτά χρόνια να μην κοινωνήσουν). Αν τα ανδρόγυνα χωρισθούν άνευ πορνείας, ή πρέπει να μένουν ανύπανδρα ή πρέπει να διαλλαγούν και να ενωθούν όπως λέει ο Παύλος στην Α΄ Κορινθ. ζ΄.

Σχολιασμός (από το Πηδάλιο της Εκκλησίας):

Η μεν ακρίβεια και η απόφαση του Κύριου θέλει ούτε ο άνδρας να χωρίζει τη γυναίκα του, ούτε η γυναίκα τον άνδρα της. Επίσης ο Κύριος και για τον άνδρα και για τη γυναίκα είπε: “Ος αν απολύση την γυναίκα εαυτού και γαμήση άλλην, μοιχάται επ’ αυτήν. Και εάν γυνή απολύση τον άνδρα αυτής και γαμηθή άλλω μοιχάται (Μαρκ. ι΄.41)” και “Ο απολύσας την γυναίκα αυτού παρεκτός λόγου πορνείας, ποιεί αυτήν μοιχευθήναι, και ο απολελυμένην γαμών, μοιχάται (Ματθ. ε΄. 32, ιθ΄. 7)”.

Και αυτός ο Μ. Βασίλειος γράφει σχετικά τόσο σε άλλα μέρη όσο και στον ιβ΄ όρο των Ηθικών του. Λέει και στον λε΄ αυτού Κανόνα: “Όταν η γυναίκα αφήσει τον άνδρα της, πρέπει να εξετάζουμε για ποια αιτία τον άφησε, και αν φανεί ότι η γυναίκα αλόγως και χωρίς αιτία τον άφησε, ο μεν άνδρας να είναι άξιος συγχωρήσεως η δε γυναίκα αξία κανόνος και επιτιμίου, ως αιτία γινομένη του κακού. Εύλογος αιτία του χωρισμού του ανδρογύνου δεν είναι καμία άλλη παρά μόνο η πορνεία, ή η μοιχεία του ανδρός και της γυναικός”.

Και ο Ζωναράς, ερμηνεύοντας τους θ΄ και κα΄ κανόνες του Μ. Βασιλείου λέει: “και τα δύο μέρη πρέπει να υπομένουν ο ένας τον άλλο και όχι να αποχωρίζονται, αφού και ο Απόστολος λέει ότι ο πιστός άνδρας πρέπει να συνοικεί με την άπιστη γυναίκα και αντιστρόφως η πιστή γυναίκα με τον άπιστο άνδρα, δια την ελπίδα της σωτηρίας αμφοτέρων (α΄ Κορινθ. ζ΄ 16). Πόσο μάλλον πρέπει να συνοικεί και να μη χωρίζει το ανδρόγυνο σε κάθε άλλη περίπτωση, αφού δεν το χωρίζει η χειρότερη από όλες τις αμαρτίες που είναι η ασέβεια. Αν δε, αφού γίνουν όλες οι προσπάθειες, δεν υπάρχει τρόπος να ενωθεί το ανδρόγυνο, το μεν αθώο μέρος (εκείνο που δεν ζητάει διαζύγιο) εξ ανάγκης μπορεί να δευτεροπαντρευτεί. Όχι όμως και το ένοχο μέρος (εκείνο που ζήτησε διαζύγιο). Το ένοχο μέρος θα πρέπει να θρηνεί και να κλαίει για την αμαρτία του και να βρίσκεται σε λύπη και ζωντανή χηρεία διότι “ους ο Θεός συνέζευξεν” αυτό διαχώρισε”.

Το ένοχο μέρος, κατά τον Χρυσόστομο (Λόγος εις το “γυνή δέδεται νόμω κλπ.”), θα πρέπει να υπόκειται και σε περιουσιακή ζημιά, όπως και οι νόμοι εκείνης της εποχής πρόσταζαν, όπως επίσης το ένοχο μέρος να μην δευτεροπαντρεύεται. Πιο συγκεκριμένα η λη΄ Νεαρά του Λέοντος προστάζει ότι ο άνδρας της μοιχευθείσας να παίρνει την προίκα της, ενώ η μοιχευθείσα να κλείνεται σε Μοναστήρι.

Και ο Θεολόγος Γρηγόριος λέει: “τα αντρόγυνα δεν πρέπει να χωρίζουν και γι’ αυτό το λόγο είναι ανάγκη το ένα μέρος του ανδρογύνου να υπομένει το άλλο. Και τόσο η γυναίκα πρέπει να υποφέρει τον άνδρα της και αν ακόμα την βρίζει και αν την δέρνει και αν ξοδεύει την προίκα της και ότι άλλο και αν κάνει, όπως το ίδιο ισχύει και για τον άνδρα”. Και ο Χρυσόστομος προσθέτει ότι θα πρέπει να ανέχονται ο ένας τον άλλο ακόμα και αν υπάρχουν και άλλα ελαττώματα, πάθη και ασθένειες (Λόγος εις το “γυνή δέδεται νόμω κλπ.”). Επίσης αν και οι νόμοι του κράτους επιτρέπουν να χωρίζουν τα ανδρόγυνα για πολλούς άλλους λόγους, ο Χρυσόστομος εναντιούμενος σε αυτό λέει: “Ο Θεός δεν θα μας κρίνει κατά τους νόμους του εκάστοτε κράτους, αλλά κατά τους νόμους όπου αυτός νομοθέτησε περί του γάμου. Μια μόνο εύλογη αιτία χωρισμού ορίζεται από τους νόμους του κράτους (του Λέοντα και του Κωνσταντίνου) και αυτή η αιτία είναι όταν το ένα μέρος επιβουλεύεται τη ζωή του άλλου ”.

Βλέπουμε λοιπόν ότι ο Χριστός και στη συνέχεια οι Απόστολοι και οι Πατέρες της Εκκλησίας (θεσπίζοντας ομόφωνα τους κανόνες της Εκκλησίας) δεν επιτρέπουν διαζύγιο για κανένα άλλο λόγο παρά μόνο στην περίπτωση μοιχείας. Δυστυχώς σήμερα τα ζευγάρια χωρίζουν για ένα σωρό άλλους λόγους. Όπως όμως έλεγε και ο π. Παϊσιος: “Οι άνθρωποι, βρε παιδί μου, χωρίζουν από τη φιληδονία τους και από έναν εγωισμό τους. Από τίποτε άλλο. Όλους τους άλλους λόγους τους εμπνέονται εκ των υστέρων για να δικαιολογούν τους εαυτούς τους”.

Γι’ αυτό το λόγο αγαπητοί αναγνώστες κάντε τις προσπάθειές σας να μην χωρίζεται (εκτός αν υπάρχει μοιχεία, όπου ακόμα και σ’ αυτή την περίπτωση μπορείτε να μιλήσετε με κάποιον μορφωμένο και ενάρετο ιερέα για να σας συμβουλεύσει). Σίγουρα μπορεί να υπάρχουν διαφορές με το/τη σύζυγο. Όμως με όλους τους ανθρώπους υπάρχουν διαφορές. Δεν υπάρχει ο/η τέλειος/α. Και μετά από ένα διαζύγιο μπαίνουν όλοι σε μεγάλες περιπέτειες. Γι’ αυτό σας παρακαλώ να εξαντλείται τα περιθώρια. Κάντε όλες τις δυνατές προσπάθειες. Μην εγκαταλείπεται το γάμο σας. Αν υπάρχουν και παιδιά, τότε υπάρχει φοβερά μεγαλύτερη ευθύνη στην απόφασή σας. Εύχομαι το καλύτερο σε όλους. Με τη βοήθεια του Θεού.

Η αλήθεια σχετικά με τα ΣΚΟΠΙΑ (αναδημοσίευση)

Αυτή είναι η αλήθεια!

.
Κάποιοι υποστηρίζουν ότι μόνο δύο είναι, τα ανθρώπινα κατασκευάσματα που διακρίνονται από το Διάστημα: το Σινικό Τείχος και το Camp Bondsteel.
Το Σινικό Τείχος όλοι το γνωρίζουμε ,το Camp Bondsteel όμως πολλοί λίγοι.
Είναι η μεγαλύτερη αμερικανική στρατιωτική βάση στον κόσμο και βρίσκεται ακριβώς ...δίπλα μας. Στο Κόσσοβο!!
H εταιρεία Halliburton (που ως γνωστό διετέλεσε διευθύνων σύμβουλος ο αντιπρόεδρος των ΗΠΑ, Dick Cheney, μέχρι το 2000 ) κατασκεύασε το Camp Bondsteel (μέσω θυγατρικών), και το «συντηρεί» χάρη σε ένα από τα ακριβότερα συμβόλαια που υπέγραψε ποτέ το Πεντάγωνο των ΗΠΑ.
Η Halliburton όμως δραστηριοποιείται στα Βαλκάνια και σε πλήθος έργων, με κύριο την μελέτη κατασκευής του ενεργειακού αγωγού ΑΜΒΟ, που... "συνέπεσε" να διέρχεται από την περιοχή της βάσης και θα μεταφέρει πετρέλαιο από το Μπουργκάς στην Αυλώνα.
Στην ουσία δηλαδή καθιστά τις ΗΠΑ ρυθμιστές της "κάνουλας"... στο ρωσικό πετρέλαιο .
Οι ιθύνοντες της κυβέρνησης Bush γίνονται ιδιαίτερα πιεστικοί για να κλείσουν τα ανοικτά θέματα στην περιοχή , αφού αναμένεται να χάσουν την εξουσία στις εκλογές του Νοεμβρίου του 2008 και φοβούνται τις οικονομικές ...αλλαγές από τους "χορηγούς" των Δημοκρατικών .
Αυτοί καίγονται λοιπόν και όχι εμείς. Εάν θέλουν έχει καλώς , εάν όχι ...Veto !!!

Camp Bondsteel.

Το Camp Bondsteel είναι η μεγαλύτερη στρατιωτική βάση που δημιούργησαν οι ΗΠΑ μετά τον πόλεμο στο Βιετνάμ. Βρίσκεται στο Κόσοβο. Για την ακρίβεια καταλαμβάνει εκτάσεις στα εδάφη τόσο του Κοσσυφοπεδίου όσο και της ΠΓΔΜ, παρ’ ότι τα σύνορα των δύο προτεκτοράτων δεν είναι οριοθετημένα. Άλλωστε οι αμερικάνοι δεν έλαβαν υπόψη τα σύνορα όταν σχεδίασαν την τεράστια αυτή βάση. Η τοποθεσία επιλέχθηκε με βάση τους σχεδιασμούς των κρίσιμης σημασίας ενεργειακών δρόμων που ήδη, πριν από το 1992, είχαν χαραχτεί στους χάρτες των μεγάλων αμερικάνικων εταιρειών και του Πενταγώνου.

Το Camp Bondsteel οικοδομήθηκε για να προστατεύει τον αμερικάνικων συμφερόντων διαβαλκανικό αγωγό AMBO (Albania, Macedonia, Bulgaria Oil). Μια και μιλάμε όμως για συμφέροντα, ωμά οικονομικά συμφέροντα, ας συγκρατήσουμε δύο ονόματα εταιρειών: της Halliburton και της θυγατρικής της Brown & Root Services. Η μεν πρώτη ηγείται του κονσόρτσιουμ του αγωγού AMBO, η δε δεύτερη οικοδόμησε και παρέχει επιμελητειακή υποστήριξη στο κολοσσιαίο Camp Bondsteel.

Στα σερβικά ερείπια

Ο «πρίγκιπας του σκότους», όπως του αρέσει να τον αποκαλούν, ο αντιπρόεδρος των ΗΠΑ Ντικ Τσέινι, υπήρξε, μέχρι να ενδυθεί το φράκο του πολιτικού, «βασικός μέτοχος» της Halliburton. Για να μη ξεχνιόμαστε…

Τον Ιούνιο του 1999, ως αποτέλεσμα των βάρβαρων και ισοπεδωτικών βομβαρδισμών κατά της Γιουγκοσλαβίας, ο στρατός των ΗΠΑ «απαλλοτρίωσε» περί τα 10.000 στρέμματα αγροτικής έκτασης, κοντά στο νοτιοανατολικό Κόσοβο, στην πόλη Ουρόσεβατς, επάνω στα αδιευκρίνιστα σύνορα με την ΠΓΔΜ, και άρχισε την κατασκευή του στρατοπέδου.

Το Camp Bondsteel σήμερα αποκαλείται από τους αμερικάνους «Grand Dame» (Μεγάλη Κυρία), ετοιμάστηκε μέσα σε τρία χρόνια, εκτείνεται και στις δύο πλευρές των υποτιθέμενων συνόρων με την ΠΓΔΜ και εξυπηρετεί περισσότερους από 7.000 στρατιώτες, δηλαδή τα τρία τέταρτα του συνόλου της δύναμης που διατηρούν οι ΗΠΑ στην περιοχή.

Το οδικό δίκτυο μέσα στο στρατόπεδο ξεπερνά τα 25 χιλιόμετρα, που οδηγούν στα περισσότερα από 300 κτίρια. Το στρατόπεδο είναι τόσο μεγάλο, ώστε χωρίζεται σε κεντρική, μέση και έξω περιοχή. Υπάρχουν υπαίθριοι χώροι αναψυχής, όπως και κλειστές αίθουσες για σπορ που είναι προσβάσιμες 24 ώρες το 24ωρο. Υπάρχουν επίσης εκκλησία, βιβλιοθήκη, αλλά και το καλύτερα εξοπλισμένο νοσοκομείο της Ευρώπης!

Σε αυτό το στρατόπεδο, ανάμεσα στα άλλα, σταθμεύουν 55 ελικόπτερα Black Hawk και Apache. Αν και δεν δημιουργήθηκε διάδρομος προσγείωσης αεροσκαφών, ο χώρος επιλέχθηκε επειδή ακριβώς έχει τη δυνατότητα επέκτασης και, σύμφωνα με τους σχεδιασμούς, πολύ σύντομα θα μεταφερθεί εκεί η αμερικάνικη αεροπορική δύναμη που σταθμεύει στο Αβιάνο της Ιταλίας. Πέριξ του Camp Bondsteel ο αμερικάνικος στρατός ελέγχει 350 χιλιόμετρα δρόμων και 75 γέφυρες. Όλα αυτά γίνονται με τη δημιουργία φυλακίων και με επίγειες και εναέριες περιπολίες.

Μια πόλη - κράτος!

Την εργολαβία της κατασκευής ανέλαβε η Brown & Root Services Corporation. Για την κατασκευή δούλεψαν 24 ώρες το 24ωρο επί τρία χρόνια πάνω από 1.000 αμερικάνοι μηχανικοί και περισσότεροι από 7.000 αλβανοί εργάτες.

Σήμερα η Brown & Root Services εξασφαλίζει τη λειτουργία του στρατοπέδου. Φροντίζει για την παροχή 600.000 γαλονιών νερού τη μέρα και ηλεκτρισμού για τις ανάγκες μιας πόλης 25.000 κατοίκων. Φροντίζει για τη λειτουργία 1.200 πλυντηρίων ημερησίως, καθώς και για την παρασκευή 18.000 γευμάτων. Το προσωπικό που απασχολεί η Brown & Root Services ξεπερνά τα 10.000 άτομα και είναι κυρίως αλβανοί, οι οποίοι, για να… «αποφευχθούν οι πληθωριστικές πιέσεις» στην οικονομία της περιοχής, αμείβονται με 2 δολάρια την ώρα.

Όπως λένε οι ίδιοι οι αμερικάνοι που βρίσκονται στην περιοχή, η εχθρότητα που αντιμετωπίζουν οφείλεται, μεταξύ άλλων, και στο γεγονός πως το Camp Bondsteel φαντάζει ως μια περιοχή η οποία βρίσκεται 100 χρόνια μπροστά από τον χώρο που την περιτριγυρίζει. Ο τόπος γύρω από το στρατόπεδο είναι πάμπτωχος με τον δείκτη της ανεργίας να φτάνει το 80%.

Τι γυρεύει μια τέτοια στρατιωτική εγκατάσταση μέσα σε μια περιοχή που «βρίσκεται 100 χρόνια πίσω»; Ας επισημάνουμε δύο αναφορές της «Ουάσιγκτον Ποστ» για το Camp Bondsteel:

* Είναι ένα φανερό σημάδι ότι οι ΗΠΑ έχουν αναλάβει μείζονες δεσμεύσεις στην περιοχή και σχεδιάζουν να παραμείνουν επί μακρόν.

* Η αυξανόμενη αστάθεια στη Μέση Ανατολή υποχρεώνει τις ΗΠΑ να έχουν βάσεις και ελευθερία πτήσεων πάνω από τα Βαλκάνια για να μπορούν να προστατεύσουν το πετρέλαιο της Κασπίας.

«Μακεδονία» για ασφαλή ενέργεια…

Η αμερικάνικη Υπηρεσία Εμπορίου και Ανάπτυξης (*S Trade & Development Agency – TDA) χρηματοδότησε τις μελέτες βιωσιμότητας και τεχνολογικών απαιτήσεων της εταιρείας AMBO, που, ας σημειωθεί, έχει έδρα τη Νέα Υόρκη.

Ο πετρελαιαγωγός της AMBO, προϋπολογισμού 1,5 δισ. δολαρίων, αξιολογείται ως ένας από τους σημαντικότερους, από στρατηγική άποψη, αγωγούς, καθώς υπό αυστηρό αμερικάνικο στρατιωτικό έλεγχο μπορεί να συνδέσει τις αγορές της Ευρώπης με το πετρέλαιο της Κασπίας. Ακόμη και στην περίπτωση που μέσα στον αγωγό θα ρέει ρωσικό πετρέλαιο, αυτό θα οδεύει προς τις αγορές υπό την προϋπόθεση ότι θα το επιτρέπει η Ουάσιγκτον.

Αντιλαμβάνεται, λοιπόν, κανείς γιατί ανάμεσα στους χρηματοδότες της AMBO εξέχουσα θέση κατέχουν οι EXXON - Mobil και Chevron. Πολύ περισσότερο κατανοεί γιατί η Μόσχα προσπαθεί με κάθε τρόπο να έχει τουλάχιστον το 51% από τον αγωγό Μπουργκάς - Αλεξανδρούπολη, όποτε αυτός κατασκευαστεί, ακόμη κι αν το υπόλοιπο 49% βρεθεί στα χέρια εταιρειών συμφερόντων ΗΠΑ.

Τελειώνοντας αξίζει να υπενθυμίσουμε όσα είχε πει ο βρετανός στρατηγός Μάικλ Τζάκσον, που με το «καπέλο» του ΝΑΤΟ βρισκόταν στην ΠΓΔΜ όταν η συμμαχία βομβάρδιζε τη Σερβία: Είναι απολύτως απαραίτητο να εξασφαλίσουμε τη σταθερότητα στη «Μακεδονία» και την ένταξή της στο ΝΑΤΟ. Ταυτόχρονα είναι απαραίτητο να παραμείνουμε εδώ (το ΝΑΤΟ) για πολύ καιρό έτσι ώστε να μπορούμε να εγγυηθούμε την ασφάλεια των ενεργειακών δρόμων που θα διασχίσουν τη χώρα…

Εκκλησία: Οπισθοδρομικές αντιλήψεις ή θεμέλιο για μια άριστη κοινωνία ?

Κάποιοι ισχυρίζονται ότι η Εκκλησία είναι οπισθοδρομική, εκφράζει “κολλημένες” αντιλήψεις και είναι εντελώς εκτός τόπου και χρόνου. Όμως είναι πράγματι έτσι τα πράγματα ή μήπως η Εκκλησία αποτελεί θεμέλιο για μια άριστη κοινωνία ?

Θα προσπαθήσουμε να απαντήσουμε σε αυτό το ερώτημα με απλά και σαφή επιχειρήματα.

Κατ’ αρχήν ας κάνουμε μια εισαγωγή.

Ιδρυτής της Ορθόδοξης Χριστιανικής Εκκλησίας είναι ο Ιησούς Χριστός. Απλά και μόνο ένα βλέμμα να ρίξουμε στην ιστορία θα αντιληφθούμε αμέσως ότι η εμφάνιση και διάδοση του Χριστιανισμού αποτελεί γεγονός σημαντικότατο και καταπληκτικό το οποίο ζητεί εξήγηση. Είναι δυνατόν ένας χωρικός που ξεκίνησε από αφανή κωμόπολη (τη Ναζαρέτ), ο οποίος σταυρώθηκε από τους συμπολίτες του ως εγκληματίας, να λατρεύεται σήμερα ως Θεός και να αριθμεί στους οπαδούς του τους περισσότερους πολιτισμένους λαούς ? Είναι δυνατόν να επικρατεί μια τέτοια θρησκεία η οποία κηρύχθηκε από αγράμματους και ψαράδες ? Ας φαντασθούμε σήμερα ομάδα αγράμματων ανθρώπων να κηρύττει με πλήρη πτωχεία λόγου ότι ο διδάσκαλός τους, τον οποίο εμείς αγνοούμε πλήρως, καταδικάστηκε από τους συμπολίτες του και αφού πέθανε στη συνέχεια αναστήθηκε νικώντας το θάνατο και αποδεικνύοντας ότι είναι Θεός. Δεν θα τους πετάγαμε γιαούρτια ? Επίσης αυτή η ομάδα δεν είχε ούτε υψηλές κοινωνικές γνωριμίες, ούτε χρήματα, ούτε και χρησιμοποίησε βία για να επιβληθεί. Μάλιστα δέχθηκε φοβερή βία ιδιαίτερα τους 3 πρώτους αιώνες μ.Χ. με αποτέλεσμα να μαρτυρήσουν περίπου 13.000.000 άνθρωποι. Επιπρόσθετα αυτή η θρησκεία, εκτός πολλών άλλων εμποδίων, έρχεται να αντιπαραχθεί και στις θρησκείες των Ελλήνων και των Ρωμαίων οι οποίες ανταποκρίνονταν στα κατώτερα ένστικτα του ανθρώπου (Κάποια άλλη στιγμή ίσως αναφερθούμε σε τι κατάσταση βρήκε ο Χριστιανισμός τον τότε κόσμο (επιγραμματικά ανθρωποθυσίες, γυναίκα αντικείμενο και σκεύος ηδονής, φρικιαστικά θεάματα (μονομαχίες κλπ.), δούλοι κλπ.) και που τον οδήγησε.). Πολλοί εκ των θεών ήταν προσωποποιήσεις των ανθρωπίνων παθών (Αφροδίτη, Βάκχος, Διόνυσος κλπ.). Στις εορτές εκείνων των θρησκειών ικανοποιούνταν όλα τα ένστικτα των ανθρώπων και ξαφνικά έρχεται ο Χριστιανισμός και μιλάει για αρετή, πραότητα, αγνότητα, ταπείνωση, αυταπάρνηση, ανεξικακία, αγάπη προς τους εχθρούς κλπ. Ήταν δυνατόν λοιπόν να επικρατήσει μια τέτοια θρησκεία με όλα αυτά τα εμπόδια ? Αν εξετάσουμε τον Μωαμεθανισμό θα δούμε ότι ο Μωάμεθ προσπάθησε 13 χρόνια να προσελκύσει οπαδούς χρησιμοποιώντας το λόγο, αλλά οι κόποι του ήταν μάταιοι. Έτσι αναγκάστηκε να χρησιμοποιήσει τη βία και κατόπιν αυτής της αλλαγής, η θρησκεία του διαδόθηκε ταχέως. Επιπλέον ο Μωαμεθανισμός χρησιμοποιεί και τα σωματικά ένστικτα, όπως για παράδειγμα προβλέπει την πολυγαμία (μόνο για τους άντρες). Ως προς τις αποδείξεις που χρησιμοποίησε η κάθε θρησκεία θα πρέπει να σημειωθεί ότι ο Μωαμεθανισμός δεν επικαλείται θαύματα, ενώ ο Χριστιανισμός στηρίχθηκε σε θαύματα (η γέννηση εκ Παρθένου, η ανάσταση εκ νεκρών, θεραπείες κλπ.). Οι πρώτοι κήρυκες του Χριστιανισμού υπήρξαν και μάρτυρες των θαυμασίων αυτών γεγονότων. Θα μπορούσε βεβαίως κάποιος να πεί ότι ο Μωαμεθανισμός παρουσιάζει παράδειγμα θρησκείας η οποία διαδόθηκε χωρίς να επικαλείται θαύματα, όπως συνέβει και με το Βουδδισμό. Αλλά το γεγονός αυτό δείχνει ότι θρησκεία που βασίζεται σε θαύματα (όπως ο Χριστιανισμός) δεν θα ήταν δυνατόν να επικρατήσει και να διαδοθεί εάν τα θαύματα αυτά δεν ήταν εξ’ ολοκλήρου αληθινά.

Λαμβάνοντας όλα τα παραπάνω υπ’ όψιν θα μπορούσαμε να πούμε ότι είτε ο κόσμος εκείνη την εποχή τρελάθηκε (μαζική παράκρουση) και δέχθηκε το Χριστιανισμό και έφτασε στο σημείο να θυσιάζεται για το Χριστό, είτε ότι πράγματι αυτά που αναφέρονται στα Ευαγγέλια είναι αληθινά. Στη δεύτερη περίπτωση αναγνωρίζουμε ότι ο Χριστός είναι Θεός και κατά συνέπεια η διάδοση του Χριστιανισμού ήταν φυσικό αποτέλεσμα της πρόνοιας του Θεού.

Ας αφήσουμε όμως τον τρόπο διάδοσης και ας έρθουμε στην ουσία του Χριστιανισμού. Ο Χριστιανισμός λέει βλακείες, ιστορίες και παραμύθια για τους γέρους, παλαβομάρες για φευγάτους, ανοησίες μιας άλλης εποχής ? Ή μήπως λέει πράγματα που όλοι θα θέλαμε να ισχύουν και κατά συνέπεια εκφράζουν τις πιο πολιτισμένες και πιο εξελιγμένες κοινωνίες που θα μπορούσαμε να έχουμε ? Μήπως ο Χριστιανισμός δεν είναι αναχρονιστικός αλλά η τελευταία λέξη της μόδας, μίας μόδας που δεν παύει ποτέ να είναι στο προσκήνιο ?

Τι λέει ο Χριστιανισμός στα βασικά του σημεία ?

1) Ου Φονεύσεις: Να μη σκοτώνεις. Το ερώτημα είναι: θέλει κανείς σήμερα να σκοτώνει ο ένας άνθρωπος τον άλλο ? Απάντηση: Νομίζω ελάχιστοι πιστεύουν κάτι τέτοιο.

2) Ου Κλέψεις: Να μην κλέβεις. Το ερώτημα είναι: μας αρέσει να κλέβουμε και να μας κλέβουν ? Ίδια απάντηση.

3) Ου Ψευδομαρτηρήσεις: Να μη λές ψέμματα. Το ερώτημα είναι: μας αρέσει να μας κοροϊδεύουν, άλλα να λένε και άλλα να κάνουν, να μην μπορούμε να εμπιστευόμαστε ? Ίδια απάντηση.

4) Τίμα τον πατέρα σου και τη μητέρα σου: Να τιμάς και να αγαπάς τους γονείς σου. Το ερώτημα είναι: μας αρέσει τα παιδιά μας να μη μας υπολογίζουν, να μας βρίζουν, να μας χτυπούν και να μας εκμεταλλεύονται ? Ίδια απάντηση.

5) Ου μοιχεύσεις: Να μην διαπράττεις μοιχεία. Το ερώτημα είναι: μας αρέσει ο σύζυγος μας να μας απατάει διατηρώντας σχέση με άλλο πρόσωπο ? Ίδια απάντηση.

Απαγορεύει επίσης και την πορνεία, δηλαδή δεν επιτρέπει να έχει κάποιος σεξουαλικές σχέσεις εκτός γάμου (προγαμιαίες σχέσεις). Αυτό το θέμα χωράει μεγάλη συζήτηση και έχουμε αναφερθεί σχετικά σε άλλο άρθρο του blog μας. Πάντως και εδώ δεν κάνει λάθος το Ευαγγέλιο, άσχετα που πολλοί άνθρωποι δεν προσπαθούν να το τηρούν. Αυτό βέβαια δεν σημαίνει ότι επειδή κάτι γίνεται από πολλούς είναι σωστό και καλό. Για παράδειγμα αρκετοί άνθρωποι καπνίζουν παρά το γεγονός ότι το κάπνισμα έχει πάρα πολλές βλαβερές συνέπειες. Έτσι και η πορνεία έχει πολλές βλαβερές συνέπειες όπως αναφέρουμε σε άλλο άρθρο, οι οποίες συνοδεύουν την απόλαυση που διαρκεί λίγη ώρα.

Φυσικά για όλα τα παραπάνω δεν υποχρεώνει κανέναν ο Χριστιανισμός. Όποιος θέλει τα τηρεί και όποιος θέλει τα ακολουθεί. Ένα κατώτερης ποιότητας κάπως αντίστοιχο παράδειγμα είναι και οι ιατρικές συμβουλές: όποιος θέλει τις τηρεί, εκείνοι όμως που δεν τις τηρούν συνήθως βάζουν τους εαυτούς τους σε μεγάλο κίνδυνο.

Μετά από τα παραπάνω τίθεται το ερώτημα: τελικά ο Χριστιανισμός είναι αναχρονιστικός και εκτός εποχής ? Απάντηση: Δεν μπορεί να ισχύει κάτι τέτοιο τη στιγμή που οι περισσότεροι από εμάς συμφωνούμε με τις αρχές του και τη διδασκαλία του. Συμφωνούμε επίσης ότι περιγράφει μια τέλεια κοινωνία που οι περισσότεροι θα θέλαμε. Η τέλεια κοινωνία λοιπόν δεν μπορεί να είναι αναχρονιστική ιδέα αλλά πάντοτε επίκαιρη. Κάποιοι άλλοι ισχυρίζονται ότι αυτά που ζητάει ο Χριστιανισμός είναι αδύνατα για τον άνθρωπο και άρα εξωπραγματικά. Κι όμως δεν είναι καθόλου αδύνατα για τον άνθρωπο. Κάθε πράγμα θέλει την προσπάθειά του και εμείς δεν προσπαθούμε αρκετά, παρά μόνο όταν το επιβάλλουν οι συνθήκες. Για παράδειγμα κάποιος κάνει αυστηρή νηστεία και καταβάλλει μεγάλη προσπάθεια όταν του πει ο γιατρός ότι κινδυνεύει η ζωή του, ενώ μέχρι τότε μπορεί να έτρωγε και να έπινε χωρίς μέτρο. Αν λοιπόν προσπαθήσουμε θα μπορέσουμε σιγά σιγά να εφαρμόσουμε όλη τη διδασκαλία του Χριστιανισμού. Άλλωστε η άφθαρτη ψυχή είναι απείρως σημαντικότερη από το φθαρτό σώμα και αξίζει πολύ περισσότερη προσπάθεια. Σε επόμενο άρθρο στο blog μας, θα αναφέρουμε και την βασική “μεθοδολογία” εφαρμογής της διδασκαλίας του Χριστού (επιγραμματικά μετάνοια, εξομολόγηση, θεία κοινωνία).